C.7.1 Hoogbouwnota

De Hoogbouwnota vormt het ruimtelijke beleidskader voor hoogbouw in Antwerpen. Aanvragen voor hoogbouwprojecten worden afgetoetst aan de kwaliteitseisen, richtlijnen en aandachtspunten, geformuleerd in de hoogbouwnota.

De hoogbouwnota is een sturend en controlerend instrument voor kwaliteitsvolle hoogbouw op verschillende schaalniveaus, ongeacht de locatie. Zo wil de stad kwaliteit garanderen door de opname van criteria in de vorm van een checklist en het voeren van een traject in dialoog. De checklist bestaat uit hoofdthema's waarin kwaliteitseisen, richtlijnen en aandachtspunten worden aangereikt voor de stedenbouwkundige inplanting en de architecturale uitwerking van hoogbouwprojecten. Hierdoor wordt eerst de locatiegeschiktheid nagegaan en vervolgens de architecturale geschiktheid. Alle initiatieven worden onderworpen aan een grondige motivatie en moeten voldoen aan uitgebreide criteria.

C.7.2 Antwerpen, De stationsomgeving, een briljant in ontwikkeling

Het doel van deze studie was het ontwikkelen van een gedragen visie voor de stationsomgeving als leidraad voor de meest strategische delen van het gebied, rekening houdend met de duurzaamheidsdoelstelling van de stad Antwerpen. Op basis van de verschillende analyses zijn belangrijke knelpunten in de stationsomgeving naar voren gekomen.

Bij het opstellen van de visie zijn 60 interviews afgenomen met passanten in de stationsomgeving en zijn verschillende stakeholders betrokken zoals ontwikkelaars, belangrijke werkgevers, het openbaar vervoer en andere belanghebbenden.

Door de stakeholders werden verschillende strategische plekken en verbindingen benoemd in de stationsomgeving. Het Kievitplein is er één van.

Volgende sleutelkwesties met betrekking tot Kievit kwamen onder andere aan bod:

• De stationsomgeving kent een duidelijke voor en achterkant;

• Kievit 1 heeft een gesloten karakter;

• Kievitplein opladen met buurtfuncties (wonen, werken) die doorgetrokken worden in de achterkant van de stationshal: groen en spelen;

De algemene samenvattende visie voor het Kievitplein werd als volgt geformuleerd:

Inrichting en functies gericht op wonen en werken. Bovendien een schakel tussen de Provinciestraat en Lange Kievitstraat. Toevoegen van groen, speelmogelijkheden en functies bouwblok 1 meer gericht op wonen. Het opheffen van de kiss en ride is besproken om meer ruimte te creëren. Volgens de ontwikkelingsrichting Large zou in het tussengebied een kralensnoer van openbare ruimten gerealiseerd kunnen worden: een ketting van uiteenlopende tuinen (Copernicussite, Kievitplein, stationshal, binnenterrein Pelikaansite en Stadspark).

Lange Kievitstraat als belangrijke langzame verkeersverbinding tussen Kievit en Stadspark (bron: Briljant in ontwikkeling)

C.7.3 Impact vegetatie op hitte, luchtkwaliteit en geluid: Casestudie Centraal Station Antwerpen

Deze studie werd uitgevoerd door VITO in opdracht van de stad Antwerpen. Het eindrapport dateert van juni 2016.

De stad heeft in verschillende beleidsdocumenten haar ambities inzake duurzaamheid concreter vorm gegeven (Klimaatplan, duurzame stad voor iedereen, maatregelenstudie lucht en geluid).

Functioneel groen kan een belangrijke bijdrage leveren aan een leefbare woonomgeving. Het juiste groen op de juiste plaats kan leiden tot een betere luchtkwaliteit, een betere waterinfiltratie, minder geluidshinder, meer recreatie wat resulteert in positieve effecten voor gezondheid en economie. Om inzichten aan te reiken rond de mogelijkheden van het toepassen van functioneel groen heeft VITO een webtool ontwikkeld op vraag van Stad Antwerpen. Doel van dit instrument is stadsmedewerkers ondersteuning te bieden bij het uitwerken groenstrategieën en ontwikkelingsplannen.

In dit rapport wordt dit nieuwe instrument toegepast op de omgeving van het centraal station.

Volgende bevindingen kunnen gedestilleerd worden uit de webtool met betrekking tot de zone van het Centraal Station – Kievitwijk & Diamantwijk (De Kievitwijk – Diamantwijk is hier begrensd door Provinciestraat – Brialmontlei – Quinten Matsijslei – Schupstraat & Zuidrand Antwerpse Zoo):

• Waterhuishouding. De wijk is voor 49% bebouwd, 38% infrastructuur en verharding, 9% bomen en 4 % overige groenmaatregelen (grasveld, struiken en anderen). De hoge verhardingsgraad in de Kievitwijk-Diamantwijk biedt weinig mogelijkheden voor retentie en infiltratie van regenwater, waterhuishouding is hier het thema met de hoogste impact voor bijkomende groenmaatregelen.

• De hoge verhardingsgraad betekent echter dat deze zone zelf minder dan 4m² buurtgroen per inwoner. Bijkomend groen kan het groene karakter van de buurt dus aanzienlijk versterken en de nabijheid van groen drastisch verhogen.

• Luchtkwaliteit. Het volledige stadscentrum is echter een zone met verhoogde polluentconcentraties, zoals blijkt uit de analyse en het kaartmateriaal.

Voor de Kievitwijk – Diamantwijk geeft de webtool volgende suggesties als interessante groenmaatregelen:

• Intensief groendak;

• Bomengroep naaldbomen;

• Bomengroep loofbomen;

• Houtkant en bosschage;

• Heide.