9.1 Ruimtelijk structuurplan Vlaanderen

Goedgekeurd bij besluit door de Vlaamse Regering d.d. 23/09/199.

Volgende selecties zijn van toepassing:

• Grootstedelijk gebied Antwerpen

De bestaande ruimtelijke structuur van Vlaanderen, in het bijzonder van de stedelijke structuur, en de ruimtelijke principes voor de gewenste ruimtelijke structuur vormen de basis voor het toekomstig stedelijk beleid. Vanuit deze beleidsmatige benadering kan het principe van de gedeconcentreerde bundeling worden waargemaakt en de druk op het buitengebied worden verminderd.
In het Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen wordt Antwerpen aangeduid als grootstedelijk gebied gelegen in de Vlaamse Ruit (stedelijk netwerk van internationaal niveau).

• Economisch knooppunt

Ieder stedelijk gebied wordt beschouwd als een economisch knooppunt. De stedelijke gebieden zijn van doorslaggevend belang voor de economische structuur van Vlaanderen.

• Hoofdwegen

De A1, A12 en R1 worden als hoofdweg geselecteerd. Tot de hoofdwegen behoren ondermeer hoofdtransportassen en achterlandverbindingen, waarvan sommigen onderdeel zijn van “Trans-European Networks (TEN)”, het Europese netwerk van transportassen. Ondermeer de Ring rond Antwerpen is onderdeel van het TEN.

• Hoofdspoorwegennet voor personenvervoer

De lijn Antwerpen - Rotterdam op de opgewaardeerde lijn 12 tot Luchtbal en vanaf Luchtbal op nieuwe spoorlijn parallel aan de A1/E19 (Antwerpen-Breda) behoort tot het net van de Hoge Snelheids-Lijnen (HSL-net).
De Lijn Brussel-Antwerpen-Roosendaal (Amsterdam) behoort tot het net van de (inter)nationale verbindingen en de verbindingen van Vlaams niveau.

• Hoofdwaterwegennet

Naast zijn (inter)nationale verbindende functie ontsluit het hoofdwaterwegennet de belangrijkste economische knooppunten zoals de zeehaven van Antwerpen.
Het hoofdwaterwegennet voldoet grotendeels aan de in Europees verband beschreven minimumklasse IV. Het bestaat uit ondermeer de volgende waterwegen: het Albertkanaal, de Schelde-Rijnverbinding en de dokken te Antwerpen en de Zeeschelde en de Bovenschelde.

9.2 Ruimtelijk structuurplan Provincie Antwerpen

Goedgekeurd bij ministerieel besluit d.d. 10/07/2001 en later gewijzigd

In het kader van RSPA behoort het plangebied tot de hoofdruimte ‘Antwerpse fragmenten’. Dit is het deel van de Vlaamse ruit dat op grondgebied van de provincie Antwerpen gelegen is. Karakteristiek voor de hoofdruimte is de sterke verwevenheid van functies en activiteiten en de ambitie om te streven naar een stedelijke vernieuwing. De hoofdruimte ‘Antwerpse fragmenten’ wordt nog verder uitgewerkt in zeven deelruimten.

In de hoofdruimte Antwerpse fragmenten cirkelen de verschillende deelruimten rond het grootstedelijke gebied Antwerpen. Ekeren is zowel gelegen binnen de deelruimte ‘Grootstedelijk Gebied Antwerpen als binnen het ‘Bebouwd Perifeer Landschap’. Het plangebied specifiek is volledig gelegen in de deelruimte ‘Grootstedelijk Gebied Antwerpen’.

De deelruimte ‘Grootstedelijk Gebied Antwerpen’ behoudt een centrale rol en biedt ruimte aan de meest hoogwaardige functies. Dat geldt voor wonen, bedrijvigheid, dienstverlening, grootschalige voorzieningen, (bv cultuur, gezondheidszorg, recreatie,..), distributie of verkeer. Een dergelijke concentratie van functies mag niet worden verzwakt door nieuwe polen van dit niveau te creëren.

Volgende ruimtelijke principes zijn van toepassing op het Grootstedelijk Gebied Antwerpen:

• Het grootstedelijk gebied wordt gezien als een geheel van gelijkwaardige grootstedelijke woonomgevingen met een hoog voorzieningenniveau.

• De samenhang tussen de verschillende woonomgevingen wordt verzekerd door grootstedelijke elementen als een grootstedelijke groenstructuur en grootstedelijke assen.

• De woonomgevingen worden verbonden door een hoogwaardig openbaar vervoer netwerk.

Antwerpse fragmenten (bron: RSPA)

9.3 Andere relevante plannen

9.3.1 Masterplan mobiliteit 2020

op 30/03/2010 besliste de Vlaamse Regering om principieel in te stemmen met een aangepast Masterplan (Masterplan 2020). Het Masterplan Antwerpen is opgesteld door het Vlaams Gewest met als doelstellingen het garanderen van de bereikbaarheid van stad en haven, het verhogen van de verkeersveiligheid en het herstellen van de leefbaarheid.

Ingrepen die het masterplan voorziet (in zoverre relevant voor betreffend RUP) zijn de Oosterweelverbinding, tramlijn Ekeren en de heraanleg van het huidige complex A12-E19-R1 in Ekeren.

Masterplan mobiliteit 2020

9.3.2 Mobiliteitsplan Antwerpen 2020 – 2025 – 2030

Het richtinggevend gedeelte van het Mobiliteitsplan Antwerpen 2020 │2025 │2030 ‘Actief en bereikbaar’ werd goedgekeurd op 22/01/2015.

Het mobiliteitsplan is cruciaal voor de uitbouw van het mobiliteitsbeleid waarvoor de gemeente bevoegd is. Het mobiliteitsplan legt ook de visie op de verschillende netwerken voor fiets, openbaar vervoer en auto vast. Daarnaast is het gemeentelijk mobiliteitsplan het kader voor de projecten en acties die in samenwerking met andere partners (het Vlaams gewest, De Lijn, de NMBS, de provincies, ...) gerealiseerd kunnen worden.

In dit mobiliteitsplan staan de visie en strategie van de stad voor een actief en bereikbaar Antwerpen beschreven. De nadruk op ‘actief’ komt van het idee dat bewoners, bedrijven, handelaars en bezoekers hun activiteiten organiseren dankzij efficiënte verplaatsingen van en naar de woning, het werk, de school, de winkel, sport- en culturele voorzieningen en van en naar een onderneming, de klant, een vergadering, een bedrijventerrein of de haven. Bereikbaar betekent de impuls voor activiteiten die bewoners en bezoekers, pendelaars en investeerders aantrekt om een stedelijke dynamiek op gang te brengen. Niet het verplaatsingsmiddel (fiets, tram, auto,…), maar de gebruiker staat hierbij centraal.

Volgende initiatieven zijn relevant voor betreffend RUP:

• De stad Antwerpen heeft een aantal onderzoeken laten uitvoeren als verdere uitdieping van de streefbeeldstudies R11/N12 en R11/R11bis zoals die door de Vlaamse overheid zijn opgesteld. Zo heeft de stad een studiebureau aangesteld om in dialoog met de spoorwegen een voorstel uit te werken voor de spoorvertakking Oude Landen. Deze betekent immers een zware ruimtelijke belasting voor Ekeren en Merksem. Dit voorstel is technisch haalbaar en hypothekeert andere ruimtelijke ontwikkelingen niet.

• Onderzocht zal worden of streekbussen een belangrijke tangentiële rol kunnen vervullen in corridors waar geen tramlijn gepland is, zoals bijvoorbeeld tussen Ekeren en Brasschaat.

• De stad Antwerpen heeft tevens studiewerk verricht naar het spoornet in en rond stad en haven met als doel meer capaciteit te realiseren voor spoorvervoer en dit zowel voor personen- als goederenvervoer. Door een aanpassing van de plannen van Oude Landen kan de capaciteit op te op kortere termijn opgedreven worden, wat een ruimtelijke verbetering betekent voor Ekeren en Merksem. Daarnaast wordt een ondergrondse tweede havenontsluiting in Ekeren onderzocht in functie van capaciteit op langere termijn (inpassing in Laaglandpark).

• Tot slot wenst de stad ook het hoofdfietsnet te optimaliseren. In het mobiliteitsplan wordt gesproken over een fietsverbinding bovenop de tweede spoorontsluiting tot aan R11 in combinatie met groene viaducten ter hoogte van Ekeren en Wijnegem, alsook een te realiseren fiets- en voetgangerstunnel onder perron van Ekeren met verbinding naar De Bist.

Mobiliteitsplan Antwerpen : bovenlokaal busnet, tramnet en spoornet

9.4 Lopende of geplande projecten in de buurt

Op korte termijn is de heraanleg van de Prinshoeveweg gepland. De heraanleg zal gepaard gaan met aanpassing van het wegprofiel en het openleggen van de ingebuisde Donkse beek .

In of onmiddellijk grenzend aan het plangebied zijn behalve de aanleg van de Noorderlijn, de heraanleg van de Kapelsesteenweg en de tweede spoorontsluiting geen grootschalige projecten gepland of in onderzoek/uitvoering.

Morfologie met afbakening plangebied (bron: BUUR)

Voorzieningen in de omgeving met afbakening plangebied (bron: Geopunt)