Werken rond natuur
Opgroeien in de stad is leuk. Maar kinderen en jongeren hebben er soms minder contact met de natuur. Natuur heeft echter veel voordelen, bijvoorbeeld op vlak van concentratie, humeur en gezondheid. Met wat (speel)natuur op school komen kinderen en jongeren vaker in contact met de natuur.
Een natuurspeelplaats kan ook in de stad! Zelfs met weinig plaats kan je heel wat doen.
Lees meer over natuurspeelplaatsen in de brochure hieronder:
Tip 1: zoek hulp
Bij het vergroenen van de schoolspeelplaats komt meestal heel wat kijken. Er zijn instanties die je kunnen helpen:
- EcoScholen: praktische begeleiding, inspiratie en tips, subsidies voor een groene speelplaats, gratis recuperatiematerialen (o.a. boomstammen en glijbanen) en praktische en educatieve workshops.
- MOS: begeleiding bij visie, creëren van draagvlak en educatieve verankering.
- Jouw preventieadviseur of preventiedienst: beoordelen van de veiligheid.
EcoScholen en MOS werken nauw samen. Je kan ze dus samen contacteren en betrekken.
Tip 2: betrek leerlingen, medewerkers en ouders
Acties rond natuur zijn pas succesvol als je ze samen doet. Hoe meer je leerlingen, schoolteam en ouders betrekt, hoe meer succes.
Bij natuur op school is het belangrijk dat je rekening houdt met de noden en wensen van leerlingen, medewerkers en ouders.
Je kan iedereen op verschillende manieren betrekken. Leerlingen kunnen zelf hun droomspeelplaats ontwerpen of de leukste foto’s uit een verzameling kiezen. Of bezoek met hen een avontuurlijk stukje in het park of speelbos en kijk waar ze het liefst mee spelen. Het is ook heel leuk om ouders hierbij te betrekken.
Tip 3: werk aan een goede visie
Een goede, gedeelde visie op spelen (in de natuur) is een belangrijke eerste stap bij het brengen van meer (speel)natuur op school. Wat vinden we dat leerlingen moeten beleven op de speelplaats? Wat mag en wat kan? Hoe gaan we om met regenweer, vuile kleren, risico’s?
Een goede visie helpt bij het plannen van je toekomstbeeld. Wat in sommige scholen kan, kan bij anderen niet.
Vraag MOS om hulp bij het uitwerken van een visie.
Tip 4: denk goed na over de beplanting en de plaatsing van de speelzones
Denk goed na over je plantenkeuze:
- Kies voor beplanting die past bij de plek waar het moet komen. Een standplaatsonderzoek kan je samen met leerlingen doen.
- Ga voor inheemse of insectenvriendelijke planten.
- Zorg ervoor dat het hele jaar iets te beleven valt en houd rekening met vakantieperiodes.
- Kies voor onderhoudsvriendelijke planten.
Raadpleeg Groen van bij ons voor je plantenkeuze. EcoScholen kunnen plantadvies op maat krijgen.
Geef ook de verschillende speelzones een logische plek.
Zorg bijvoorbeeld dat:
- je niet gaat graven waar er leidingen liggen;
- speelzones niet in belangrijke looplijnen vallen;
- de brandweer nog door kan;
- rustige zones op de zonnigste plekjes komen; ...
Spreek eventueel een ontwerper met ervaring op vlak van speelnatuur aan of vraag aan het EcoHuis om je ontwerp mee te bekijken.
De brochure 'De speeltijd. Maak er spel van!' helpt om je speelplaats goed in kaart te brengen.
Tip 5: geef uitdaging en veiligheid een plaats
Kinderen klimmen en klauteren graag, maar is dat allemaal wel veilig? Deze bezorgdheid steekt in het begin vaak de kop op. Dat is heel begrijpelijk. Toch vinden in groene speelplaatsen gemiddeld minder ongelukken plaats.
Groene speelplaatsen bieden kinderen ook de kans om in een beschermde omgeving met risico’s om te leren gaan. Kinderen worden overal met gevaren geconfronteerd en leren er daarom het best zo vroeg mogelijk mee omgaan. Een speelplaats met toezicht biedt uitstekende leerkansen bij het omgaan met risico’s. Zo kunnen kinderen en jongeren de noodzakelijke ervaringen opdoen om zich geestelijk en fysiek te ontplooien.
Volledig risicoloos kan een grijze of groene schoolspeelplaats nooit zijn en dat is ook geen vereiste. Maak samen met jouw preventieadviseur altijd een risicoanalyse en een goed ontwerp met aanvaardbare risico’s. Hier lees je meer over veiligheid op een (groene) speelplaats.
Heb je meer hulp nodig? Vraag advies bij EcoScholen.
Meer tips
Wil je graag meer tips, advies en financiële ondersteuning? Schrijf jouw school in als EcoSchool.