Thuis in de tuin

Kippen staan op nummer één als meest geschikte dieren om te houden in een stadstuin. Ze hebben niet veel plaats nodig en hun verzorging is relatief eenvoudig. Kippen zijn niet graag alleen en dus neem je er best minimum twee. Ze hebben wel wat (loop)ruimte nodig: reken op minimum  twee m² buitenruimte per kip. Bovendien hebben kippen ook graag wat gras in hun ren. Daarom is een kippenren uit twee delen ideaal, want dan kan je ‘omweiden’: één deel tijdelijk afsluiten tot het terug begroeid is en zo steeds afwisselen. De dieren hebben zowel zon als schaduw nodig. Je zet ze best op een zonnige plek, maar wel met een boom, haag of struik in de buurt. Zorg er voor dat er genoeg zonnige ruimte is, zodat alle kippen kunnen zonnebaden zonder elkaar te storen.

Het gebied waarin je woont, bepaalt de mogelijkheden rond het houden van dieren. Is dit in een verkaveling, dan kijk je best de verkavelingsvoorschriften na. Die kan je opvragen via de dienst omgevingsvergunningen. Als het toegelaten is om kippen te houden, gelden er in stedelijk gebied de volgende voorwaarden:

• Je mag maximum vijftig stuks pluimvee houden in je tuin (Vlarem-wetgeving).
• De dieren moeten voldoende eten en drinken krijgen en een hok om in te schuilen.
• De tuin moet afgesloten zijn zodat de dieren niet kunnen ontsnappen.

Hou je ook aan de voorschriften rond de afmetingen en plaatsing van het hok en de omheining (zie pagina 25 van deze publicatie).

Wie haal je in je tuin?

Er zijn veel verschillende rassen en soorten kippen. Eén van de belangrijkste verschillen is het onderscheid tussen vleeskippen, legkippen en krielkippen. Andere rassen betekent ook dat de kippen zich anders gedragen en dat ze andere noden hebben. Sommige zijn groter, scharrelen veel, andere doen dat weinig, zijn agressiever of juist tammer. Heb je niet zo veel plaats in je tuin, kies dan voor kleinere kippen (van de meeste rassen bestaan er dwergversies) of krielkippen.

Je kan ook voor een bepaald ras kiezen omdat je de kippen mooi vindt of omdat ze bijvoorbeeld minder scharrelen (kippen met kortere poten).

Op de markt vind je vooral hybride kippen die gekruist zijn om zoveel mogelijk eitjes te leggen. De eerste jaren leggen zij makkelijk meer dan 200 eieren per jaar. Eet je dagelijks een eitje, dan ben je met deze kippen goed af. Je kan er ook voor kiezen een kip te adopteren bij Red een legkip, een organisatie die ‘afgedankte’ legkippen aan een nieuw leven helpt. 

Wat met hanen in de stadstuin?

Hanen zijn, net zoals kippen, meestal toegelaten in de stadstuin.  Als er hanen worden gehouden in de stedelijke omgeving, komen er vaak klachten rond lawaaioverlast. Het is daarom belangrijk om op voorhand met de buren te overleggen en problemen tijdig te bespreken voor er tussenkomst van bemiddeling of politie nodig is. Met betrekking tot lawaaioverlast staat er in de politiecodex dat:

• Elk soort geluid of soort lawaai dat de rust van de inwoners kan verstoren en dat niet noodzakelijk is, verboden is, tenzij een afwijking schriftelijk toegelaten is door de burgemeester (Artikel 285).
• Gemengde inbreuken: Indien het parket geen vervolging instelt, zijn de inbreuken strafbaar met een GAS-boete (Artikel 711). 7° zij die zich schuldig maken aan nachtgerucht of nachtrumoer, waardoor de rust van de inwoners kan worden verstoord.

Een oplossing voor geluidsoverlast van hanen kan een nachthok zijn. Een afsluitbaar en donker hok dat toe kan tussen 22 en 6 uur kan ervoor zorgen dat de hanen niet te vroeg beginnen kraaien en de buren hier niet teveel last van ondervinden.

Hoe begin je er aan?

Zie je een stel kippen in je stadstuin helemaal zitten? Richt dan eerst even hun toekomstige plek in. Voorzie een kippenhok en ren, en maak een keuze in ras en soort kip.

Nog niet veel ervaring met kippen? Dan zijn dit handige tips:

• Gewenning. Sluit de kippen de eerste dag én nacht op in het kippenhok. Zo leren ze het hok kennen en nemen ze de gewoonte aan om ‘s nachts binnen te gaan slapen en niet in de struiken of bomen. De eerste nachten is het sowieso best de deur van het hok te sluiten.
• Kopen of bouwen? Je kan een hok kopen, maar evengoed kan je het zelf bouwen. Bijvoorbeeld van restjes hout. Zorg dat het hok goed geventileerd is, maar niet tocht, want daar houden kippen niet van.
  Een hok kopen? Let dan op de afkomst en het soort hout. Let er ook op dat het hok zo goed mogelijk waterdicht is, vooral dan bij de afwerking van het dak.
• Bescherming. In Vlaanderen komen steeds meer vossen en marters voor. Er zijn verschillende maatregelen mogelijk om de ren te beschermen tegen de vos, begin met ervoor te zorgen dat het hok ’s nachts op slot kan en er niemand bij de kippen kan.

• Voeding. Start best met meel (fijn gemalen graan), dat geleidelijk aan gemengd wordt met gebroken graanmengeling en eventueel legkorrel. Een kip eet dagelijks ongeveer honderd à honderdtwintig gram meel of graan (exclusief keukenafval) en drinkt ongeveer tweehonderd milliliter water. Keukenafval geef je pas wanneer de kippen helemaal aangepast zijn aan hun nieuwe omgeving, zo’n twee weken na hun komst. Het bakje met voer plaats je binnen in het hok (of in de ren als die overspannen is met gaas); zo vermijd je mee-eters zoals vogels en ongedierte en blijft het voer droog. Leg zeker niet teveel voer, want ook zo trek je ongedierte aan. Er bestaan ook automatische voedertrapbakken die zichzelf afsluiten wanneer de kippen de voederplaats verlaten. Deze (regenbestendige) bak kan buiten geplaatst worden en gevuld met enkele kilo’s voer, wat handig is bij enkele dagen afwezigheid.
• Eieren. Kippen beginnen eitjes te leggen als ze ongeveer vijf maand oud zijn. In de winterperiode kunnen ze tijdelijk stoppen met leggen. Ze leggen de meeste eieren in hun eerste twee levensjaren, daarna vermindert de leg. Als de eierschalen zwak zijn, is het best om legkorrels en eventueel oestergrit toe te voegen aan de voeding. Geef liefst geen gemalen eierschalen aan de kippen, want zo leren ze eieren te pikken.
• Levensverwachting. Een kip wordt gemiddeld 5 jaar oud, maar kan door goede zorg en een dosis geluk tot 10 jaar oud worden.

Tot Slot

Op zoek naar nog meer informatie? Velt heeft een boek over kippen houden in de tuin dat verkocht wordt in het EcoHuis. Op de website van VLACO vind je ook heel wat basisinformatie terug.

In alle gevallen moet de wet betreffende de bescherming en het welzijn der dieren gerespecteerd worden en is het verboden om pluimvee, kleinvee en konijnen in kelders (tuin, garage, koer) en bewoonde vertrekken te kweken of te slachten (Artikel 502 van de politiecodex).

Wil je problemen met of overlast door kippen melden, dan kan dat via de website van stad Antwerpen.