Tip 1: zorg voor een onderhoudsplan

Zorg dat er een onderhoudsplan (of beheerplan) is. Zo weet niet alleen u, maar ook anderen wat er wanneer moet gebeuren. 

Vraag aan de ontwerper/aanlegger van uw speelplaats om een onderhoudsplan op te stellen. Of maak het zelf. Hou daarvoor in een logboek telkens goed bij welke werkjes u allemaal heeft gedaan. Op basis daarvan kan u na een jaar een onderhoudsplan uitschrijven.

Sommige onderhoudstaken moet u echter enkel de eerste jaren doen, andere komen er pas na een tijdje bij. Bekijk het onderhoudsplan daarom regelmatig kritisch en pas aan waar nodig.

Tip 2: investeer in goede materialen

Om onderhoud vlot te laten verlopen, heeft u goede materialen nodig. Investeer minstens in een set degelijke snoeischaren, kruiwagen(s) (en fietspomp voor de band), een spitvork, schop en keerborstels. Ook interessant zijn een takkenschaar, zaag, grondboor, bindmateriaal en gieters.

Zorg ook voor werkgerief op kindermaat om de leerlingen te betrekken. Denk hierbij bijvoorbeeld aan 10 korte keerborstels en een stevig metalen blik om losse materialen te verzamelen. 

Tip 3: goed beheer van de ondergrond is goud waard

De basis van een natuurspeelplaats zijn losse bodemmaterialen. Stenen haalt u weg en zand, houtsnippers, kiezels of andere natuurlijke materialen komen in de plaats.

Op die manier komen kinderen in contact met natuurlijke elementen, het stimuleert de fijne motoriek en de creativiteit en het maakt uw speelplaats bovendien ook klimaatrobuust. Een speelplaats met minder stenen zorgt ervoor dat regen in de bodem kan infiltreren, wat goed is voor het grondwaterniveau en de overbelasting van de riolering. Daarnaast is een natuurlijke speelplaats ook koeler dan de soortgenoot van steen, rubber of kunstgras, en dat is belangrijk bij hittegolven.

Veel voordelen dus, maar een speelplaats met losse materialen brengt ook wel wat extra’s met zich mee. Enerzijds zal een school moeten nadenken met ouders en poetspersoneel over hoe ze kunnen omgaan met meer vuil, anderzijds is ook een correcte aanleg en het onderhoud ervan een aandachtspunt.

Meer weten over onderhoud van de ondergrond? Klik dan op onderstaande uitklapbare infoblokjes. 

Tip 4: onderhoud van planten

Om uw beplanting elk jaar mooi te houden, vraagt die deskundig onderhoud.

Hierover leest u meer in onderstaande uitklapbare infoblokjes. 

Tip 5: maak van uw natuurspeelplaats een kringloopplaats

Een natuurspeelplaats is een ideaal terrein om te composteren. Zo moet u minder groenafval afvoeren en kan u het plaatselijk omzetten tot waardevol compost. 

• Bij een goede compostwerking hebt u best drie bakken: één voor bruin materiaal van de speelplaats (zoals snoeiafval, bladeren en hakselhout), één om in te composteren en één voor rijpe compost. 
• Telkens de GFT-bakjes geleegd worden in de compostbak, voegt u er best een schep bruin materiaal uit de andere bak aan toe. Op die manier krijgt u een goede en niet-stinkende compostwerking. 
• Zet de compostbak minstens één keer per jaar om: gooi het materiaal in de derde bak zodat die verder kan composteren. 
• Rijpe compost uit de derde bak kan u gebruiken in de moestuin of als grondverbeteraar bij de aanplantingen (niet bij de wilde bloemen die houden van arme grond). 

Vraag advies aan de Antwerpse compostmeesters voor verdere tips en tricks. 

Tip 6: zorg dat iedereen betrokken blijft

Het is fijn als iedereen mee kan helpen aan het mooi houden van de natuurspeelplaats. Daarom is het belangrijk dat de speelplaats van in het begin een SAMEN-verhaal is. Een speelplaats voor en door alle betrokkenen. Vermijd dat het enkel een project is van een werkgroep, maar betrek het hele schoolteam.

Communicatie is doorheen het hele proces belangrijk om het enthousiasme en de betrokkenheid te behouden. Blijf ook na de aanleg communiceren over de speelplaats en gebruik daarbij foto’s van de spelende kinderen.

Tip 7: vraag hulp aan deskundigen

Heeft u vragen of problemen met het beheer van uw natuurspeelplaats? Vooraleer drastische maatregelen te nemen, neem eerst contact op met deskundigen. Zij kunnen helpen om uw probleem op te lossen. 

Scholen uit de stad Antwerpen kunnen terecht bij:

• EcoScholen Antwerpen voor eerstelijnsadvies bij al uw vragen;
• Advies en/of begeleiding van een speelnatuuraanlegger via de workshop 'aanleg speelnatuur voor EcoScholen';
• MOS Antwerpen voor advies over het betrekken en enthousiasmeren van iedereen.