Tips: bescherm je bodem tegen zon en droogte

Wil je je samentuin beschermen tegen zon en droogte? Start ermee in het voorjaar en gebruik deze 3 technieken.

Wat zijn de voordelen?

1. Compost is een duurzame voedingsstof voor je groenten en fruit.

Compost geeft koolstof en geleidelijk voedingsstoffen aan de bodem, en stimuleert het bodemleven voor een langere periode. Het bodemleven maakt deze voedingsstoffen beschikbaar voor je planten.

2. Compost versterkt de bodem op verschillende manieren.

Het houdt water beter vast.
Het verbetert de structuur van de bodem. De kleine gronddeeltjes blijven beter aan elkaar kleven. Een betere structuur stimuleert de beworteling van de planten.
Het draagt bij aan een pH-neutrale bodem. Een pH-neutrale bodem stimuleert biologische activiteit, en zorgt ervoor dat je planten beter mineralen opnemen. Daardoor groeien je groenten en fruit beter.

3. Compost kan je gebruiken als beschermende mulchlaag

Je bedekt de bodem met compost. Zo creëer je een beschermende laag.
Lees alle voordelen van mulchen bij tip 3.

Hoeveel compost gebruik je?

Dat hangt af van 3 factoren:

Je bodem (zand, leem, klein …).
De eigenschappen van de bodem bepalen hoe snel water indringt en doorloopt.
Het groen dat je aanplant (planten, struiken, bomen …).
Elk type groen heeft een verschillende hoeveelheid compost nodig.
Heeft je samentuin veel of weinig zon?
Plaatsen in de schaduw zijn minder gevoelig voor droogte. Daar hebben planten minder compost nodig dan in de volle zon.

Hoe gebruik je compost om de bodem te verrijken?

Gebruik (grove) compost alleen als toplaag of bodembedekker.
Gebruik je compost in de bodem? Meng dan alleen gezeefde compost met de grond van de bodem. Zo nemen je planten de voedingsstoffen (stikstof en koolstof) snel op.
Werk je met compost die niet gezeefd is? Dan moet het bodemleven de compost eerst verwerken voor de stikstof en koolstof naar de planten gaat.
Gebruik alleen compost die rijp genoeg is, en dus minstens 9 maand oud is.

Meer weten?

Lees meer over composteren
Lees meer op website van Velt vzw over:
- hoe je je bodem analyseert en verbetert
- hoe je compost best gebruikt per groente
Bereken via de compostcalculator van Vlaco hoeveel compost je nodig hebt.
Heb je al eens gehoord over een buurtcomposteerplek? De aanleg en het onderhoud gebeurt door Buurtwerk Posthof – Stadsakker, met ondersteuning van stad Antwerpen.

Wat zijn de voordelen?

Je behoudt de structuur van je bodem en beschermt het bodemleven.
Spitten of frezen is geen goeie methode. Het beschadigt de structuur en het leven in de bodem. Zo krijg je minder voedingsstoffen in je bodem.
Het maakt de grond los. Zo kan je makkelijker onkruid verwijderen en nieuwe aanplantingen doen.
Woelen met een woelvork is minder belastend voor je rug/lichaam.

Meer weten?

De tuiniers in de kringlooptuin Comité Jean Pain gebruiken alleen een woelvork om de grond te bewerken. Spitten of frezen is verboden. Lees meer over het bezoek van de dienst Samentuinen aan de kringlooptuin Comité Jean Pain.
Lees meer over woelen op de website van Velt vzw.

Wat is mulchen?

Mulchen is het bedekken van de grond in je tuin of moestuin. Je bedekt de grond met dood organisch materiaal. Bijvoorbeeld compost, houtsnippers, onkruid, stro, oude of verwelkte planten, grasmaaisel, bladeren …
Met deze simpele techniek:
- bescherm je de bodem tegen de zon
- kan de bodem water beter vasthouden
De dikte van een mulchlaag hangt af van het seizoen :
- Je start eind mei met een mulchlaag tussen je planten. De dikte varieert tussen 5 en 10 cm, afhankelijk van de luchtigheid van je mulch (stro is bijvoorbeeld luchtiger dan grasmaaisel).
- Vanaf oktober, na de oogst, kan je de bodem volledig bedekken met mulch. De mulchlaag mag dan ongeveer 20 cm dik zijn.

Wat zijn de voordelen?

Mulchen stimuleert het bodemleven en verrijkt je bodem.
Onkruid heeft geen ruimte om te groeien.
De bodem is beschermd op zonnige dagen en blijft koel.
Het houdt de bodem warm bij koude nachten.
Water verdampt minder uit de bodem.
Het breekt de kracht van neerslag. Zo kan regenwater rustig intrekken en kan de bodem het water beter vasthouden.

Dauw hecht zich aan de mulchlaag in de ochtend. Het dauwvocht geeft de bodem extra water.

Tips

Druk de onderste bladeren van de kolen, spinazie of andere planten tegen de bodem. Zo dienen de onderste bladeren als mulchlaag of bodembedekker.
Zaai braakliggende percelen na het teeltseizoen in met phacelia of een andere groenbemester. Deze planten vallen bij vriestemperaturen plat en bedekken de bodem.
Pas de hoeveelheid water die je geeft aan volgens de dikte van je mulchlaag. Maak je mulchlaag ook best niet te dik. In droge periodes maakt lichte neerslag alleen je mulchlaag vochtig en de bodem eronder niet of onvoldoende.

Enkele aandachtspunten

Start met mulchen vanaf het late voorjaar want de bodem warmt trager op.
Hou rekening met nachtvorst tot en met de Ijsheiligen (periode van 11 – 14 mei). Sommige groenten- en fruitsoorten, zoals rode vruchten, mogen niet bloeien voor deze periode. De mulchlaag houdt de bodem warm. Zo kunnen de planten vroegtijdig bloeien en schade krijgen van nachtvorst. Haal de mulchlaag dus best op tijd weg in het voorjaar.
Wees voorzichtig bij het gebruik van compost als mulchlaag.
Compost voedt en versterkt de bodemkwaliteit als je het in de grond van je bodem verwerkt. Gebruik je compost daarnaast ook als mulchlaag? Dan kan je je grond overbemesten. Gebruik daarom een beperkte hoeveelheid compost en meng het met ander organisch materiaal.

Meer weten?

Op de website van Velt vzw lees je meer over: