Erfgoed brengt herinneringen

Andreea Tanasescu werkte in de jaren 2000 als casting director in Roemenië. Zo werkte ze mee aan de productie van de film The Fall (2006). Daarin speelt een Roemeense actrice een jonge immigrant in de Verenigde Staten van Amerika in de jaren 1920. De Roemeense blouse die het meisje draagt, bracht herinneringen naar boven en inspireerde Andreea om zelf op zoek te gaan naar haar erfgoed.

“Ik vroeg mezelf af wie ik was in deze wereld en wie ik wou zijn”, vertelt Andreea. “Ik richtte daarom een Facebookpagina op waarmee ik een culturele beweging wou starten. Mijn doel? Dat Roemeense mensen van over de hele wereld (ook in Antwerpen) een ia, een traditionele blouse, zouden dragen. Op die manier houden ze hun erfgoed in leven.”

De ia bevat borduurwerk dat een uniek verhaal vertelt. Van natuurelementen tot beroepen tot regionale kenmerken. Die worden van generatie op generatie doorgegeven.

Alle Roemenen in traditionele kledij

“Om het dragen zichtbaar te maken, besloot ik mensen op te roepen de ia aan te doen en zich te verzamelen op Sanzienele, het Roemeense feest van de liefde en de vruchtbaarheid. Dat is gewoonlijk in juni rond midzomernacht. Ondertussen hebben we al een generatie die dit gebruik al heel hun leven kent”, licht Andreea toe.

Inmiddels heeft de Facebookpagina 240.000 volgers, waaronder heel wat Antwerpenaren. “Op Instagram zou ik graag meer volgers hebben”, vindt Andreea. “Ik heb het gevoel dat mensen op Instagram positiever zijn. Ze delen graag hun verhalen en reageren beter. Op Facebook wordt een gesprek al snel gekaapt. En op TikTok staan we nog in kinderschoenen.

Inspiratie in de mode

“In 2017 kwam ons verhaal in een stroomversnelling toen mode-ontwerpster Tory Burch haar nieuwe collectie voorstelde. Zij beweerde dat een van haar kledingstukken geïnspireerd was op Afrikaanse textiel. Terwijl het overduidelijk was dat de invloed Roemeens was. Ik zou het geen culturele toe-eigening noemen, maar je moet wel eerlijk en transparant zijn over waar je je inspiratie haalt. We lanceerden de campagne #givecredit. In het begin verwijderde Burch systematisch de reacties, maar na een tijd konden ze niet anders dan hun fout toegeven en erkenden ze de Roemeense inspiratie. Dat is toch wel de kracht die een online, internationale gemeenschap kan hebben.”

Bijeenkomst in Centraal Station

“Er zijn ook nadelen aan een online gemeenschap. Het kan snel oppervlakkig worden. Mensen hebben aandacht voor een snelle esthetiek, maar minder tijd om het diepgaande verhaal te kennen. Daarnaast bestaat de kans dat de mensen ook enkel online blijven bestaan, terwijl het net mijn intentie is dat ze samenkomen. Als goed voorbeeld ben ik naar Antwerpen gekomen om de Sanzienele hier in Centraal Station en getrokken door Bianca Stoicheci mee te maken.”

“Het is dan misschien een Roemeens feest, maar ik nodig iedereen uit om te komen kijken naar Sanzienele. Op die manier leer je onze cultuur kennen. En doe dat gerust in traditionele klederdracht van bij jou, dan kunnen we uitwisselen en elkaar verrijken”, besluit Andreea.

Project Ortelius

Dit interview is onderdeel van Project Ortelius, een samenwerking tussen ErfgoedLab Antwerpen en meemoo om digitale, online (erfgoed)gemeenschappen uit Antwerpen in kaart te brengen.