Het begin

“Ik fotografeer al sinds ik negentien jaar was”, begint Johan. Zijn passie voor fotografie kende een hoogtepunt in 2021: “In de coronatijd ben ik overal gaan fotograferen in Antwerpen en besloot ik een Facebookgroep te maken.” Het was niet de eerste groep die hij aanmaakte. “Ik woonde een tijd in het buitenland en ik gebruikte kleine privégroepjes als een soort krantje. Zo bleef mijn familie thuis op de hoogte.”

Toen de groep ontstond, was het ledenaantal beperkt. “Ik had mijn familie en leden van mijn oude schaakclub uitgenodigd”, vertelt Johan. “Daarna is de groep ontploft”. Johan promootte in het begin zijn Facebookgroep in andere Antwerpse groepen, maar nu niet meer. “Ondertussen vinden mensen zelf de groep, omdat ze het horen van andere leden.”

Sociaal contact

Op de vraag waarom de groep voor hem belangrijk is, antwoordt Johan: “De fijne contacten met de leden.” Sociaal contact is van onschatbare waarde voor hem. “De dialoog tussen fotografen en leden is enorm boeiend”, gaat hij verder. Volgens Johan maakt iedereen foto’s, maar maakt de interactie dat veel specialer. “Mijn leden leren mij nieuwe plaatsen kennen die ik later ook zelf bezoek om te fotograferen.”

Bovendien is het een uitstekende manier om mensen te ontmoeten: “Sinds ik bezig ben met de groep, heb ik een aantal mensen in het echt leren kennen. Dankzij de groep zijn dat intussen goede vrienden geworden.” Het ledenaantal betekent voor hem vooral erkenning: “Het aantal leden is zoals mijn loon. Wanneer ik ’s ochtends opsta en dat getal bekijk, zie ik de appreciatie van andere mensen.”

De stad is een schatkamer

“Antwerpen is een grote schatkamer als je ze kent“, zegt Johan. “Door bezig te zijn met foto’s, besefte ik hoe mooi dat de stad eigenlijk is. Neem nu de Cogels-Osylei, de Waterloostraat en de Transvaalstraat. Dat noem ik de Gouden Driehoek, die is fantastisch schoon.” Die schoonheid legt hij ook graag vast in de details van de stad: “In een detail bezie je de stad weer anders dan anders. Dat is Antwerpen anders bekeken. Dieper bekeken, intenser bekeken. Of Antwerpen harder geapprecieerd, maar dat is geen goeie titel. (lacht)

Het is dus dankzij de Facebookgroep en de fotografie dat Johan de stad anders ziet dan vroeger. Die ervaring wil hij delen: “Ik kan elke dag ontroerd worden door schone foto’s. Zo zie je de stad niet als je er staat. Ik zie dat nu door de ogen van andere mensen.” Dat de Facebookgroep veel voor hem betekent, is duidelijk: “Ik ben heel dankbaar voor Facebook. Zonder dat medium kan je de stad niet leren kennen zoals ik die leren kennen heb.”

Opslagplaats

Om de foto’s beter te bewaren, maakt Johan albums aan in de Facebookgroep: “Facebook is eigenlijk mijn databank. Als mijn computer gestolen wordt, staan de foto’s daar op. Het aanbod aan foto’s is enorm groot. Zelf haal ik er de waardevolle uit en klasseer ik die in albums.” Intussen heeft hij al 235 albums. Johan vindt het ook belangrijk dat mensen zelf hun foto’s maken: “Als je foto’s post in de groep, dan moet je die zelf hebben gemaakt. Voor mij is het belangrijk dat de naam verbonden is met de foto.” Het doel van dit project is voor hem duidelijk: “Ik wil het hedendaagse Antwerpen laten zien in al zijn facetten. Ik ga ervan uit dat deze foto’s tot in de eeuwigheid bewaard zullen blijven. Dan kunnen ze in de toekomst zien hoe het leven in Antwerpen er uit zag in 2023.”

Project Ortelius

Dit interview is een vervolg op Project Ortelius, een samenwerking tussen ErfgoedLab Antwerpen en meemoo om digitale, online (erfgoed)gemeenschappen uit Antwerpen in kaart te brengen. Stagiair Raf Caytan onderzocht in het voorjaar van 2023 hoe online gemeenschappen digitale content als erfgoed waarderen.