Chris Thembelani Ntsukwana groeide op in Zuid-Afrika. Daar ontmoette hij Anneleen De Smet. De vonk sloeg over en eerst probeerden ze samen in Zuid-Afrika te leven. In 2010 besloten ze samen naar Antwerpen te verhuizen. Eenmaal in België, vonden ze gelijkgestemden in de Facebookgroep ‘South Africans in Antwerpen and surrounding areas, Belgium’. Toen de beheerder verhuisde naar het buitenland, zocht hij nieuwe vrijwilligers. Een rol die Chris en Anneleen maar al te graag oppakten.

“In eerste instantie is de groep er om nieuwe Zuid-Afrikanen in Antwerpen wat op weg te helpen. Bij welke instantie ze terecht kunnen en waarvoor. Maar tegelijkertijd is het een platform waar ze een netwerk kunnen opbouwen en tradities levend houden”, vertelt Anneleen.

Samen feest vieren

“In Zuid-Afrika is het de gewoonte om vrienden en familie uit te nodigen op een braai. Dat is een feestelijke barbecue”, legt Chris uit. “Hier doen we dat met de Facebookgroep. Daar zitten wel 1.400 mensen in. De laatste keer dat we een uitnodiging stuurden, stonden er opeens 80 mensen in onze tuin. Daar was onze stadstuin niet echt op voorzien, maar veel mensen leerden elkaar wel kennen en konden nog eens Afrikaans, Engels, Zulu of Xhosa spreken.”

“Die verschillende talen gebruiken we ook in de Facebookgroep om te communiceren”, gaat Chris verder. “En we houden de Zuid-Afrikaanse nationale feestdagen levend. Als het Freedom Day, Heritage Day of Youth Day is, zal je het wel hebben geweten. En als de mensen traditionele klederdracht dragen, zullen ze daar makkelijk een selfie van delen.”

Nieuwtjes uitwisselen

“Daarnaast gebruiken mensen de groep om nieuwtjes uit te wisselen”, vult Anneleen aan. “Zo had iemand een keer gemerkt dat de Albert Heijn biltong, een Zuid-Afrikaans gedroogd reepje vlees, verkocht. In een mum van tijd werd haar gevraagd om extra stuks mee te nemen. Ik denk dat die dame de hele koffer naar huis nam en dat de winkel krioelde van Zuid-Afrikanen.”

“Het enige onderwerp dat niet welkom is, is politiek of religie”, vertelt Chris. “Beide thema’s verdelen de mensen in Zuid-Afrika. Hier willen we net verenigen. Iemand die zich daar niet aan houdt, zet ik buiten de Facebookgroep.”

Zonder Facebook geen netwerk

“Een mooi voorval van hoe de Facebookpagina mensen bij elkaar brengt, is een trouw waarop veel mensen waren uitgenodigd”, zegt Anneleen. “Een Zuid-Afrikaanse dame trouwde hier met een Belg. Maar zij wilde eigenlijk een huwelijk met Zuid-Afrikaanse sfeer. Daarom nodigde ze een hoop mensen uit die ze kort daarvoor op de braai had ontmoet. De blanke gasten van de trouw wisten niet wat ze meemaakten.”

“Chris en ik spreken soms met nieuwe Zuid-Afrikaanse Antwerpenaren af om hun verhalen te horen en hen wegwijs te maken in België en Antwerpen. Ik kan me niet inbeelden hoe we zonder dat digitale, online kanaal die contacten zouden leggen. Zonder Facebook zou dit niet mogelijk zijn. Door mijn centrale rol in de groep ken ik zo’n 150 mensen dankzij de Facebookgroep”, zegt Chris.

“We werken voornamelijk met een Facebookgroep omdat dat gemakkelijk is en we dat gewoon zijn. Maar ik kan me inbeelden dat een jongere generatie niet op Facebook zit, maar eerder op Instagram of TikTok. Misschien moeten we in de toekomst daar eens over nadenken,” besluit Anneleen.

Project Ortelius

Dit interview maakt deel uit van Project Ortelius, een samenwerking tussen ErfgoedLab Antwerpen en meemoo om digitale, online (erfgoed)gemeenschappen uit Antwerpen in kaart te brengen.