De burgemeester is de voorzitter van het college van burgemeester en schepenen. Daarnaast heeft hij specifieke bevoegdheden die enkel hij kan uitoefenen; zo is de burgemeester bevoegd voor de uitvoering van de bestuurlijke politie op het grondgebied van de gemeente en voor het uitvaardigen van dringende politieverordeningen.

De burgemeester kan alle maatregelen nemen die nodig zijn om de openbare orde te garanderen. Hij kan locaties die publiek toegankelijk zijn (zoals cafés of winkels) sluiten omwille van druggerelateerde feiten, geluidsoverlast of andere ordeverstoring. Hij kan ook opleggen dat kapotte keldergaten worden hersteld of dat een terrein wordt vrijgemaakt van sluikstort. De burgemeester kan daarnaast ook een plaatsverbod opleggen aan personen die overlast veroorzaken.

Afhankelijk van de aard van de maatregel of beslissing, is het mogelijk dat het college van burgemeester en schepenen of de gemeenteraad deze nadien moet bekrachtigen.