Fietsstraat, de rode loper voor de fietser
Een fietsstraat is een straat waar fietsers de belangrijkste weggebruikers zijn en de hele breedte van de rijbaan mogen gebruiken in hun rijrichting. Ook motorvoertuigen zijn toegestaan, maar zij mogen fietsers niet inhalen. De snelheid mag er nooit hoger liggen dan 30 kilometer per uur. De inrichting van haar eerste fietsstraat, de Grotehondstraat in het district Antwerpen, gaf de stad Antwerpen de nodige ervaring voor het opstellen van algemene richtlijnen voor fietsstraten in de stad. Zo zijn de toekomstige fietsstraten in de stad duidelijk herkenbaar.
De nota ‘Fietsstraten Antwerpen’ legt een aantal generieke inrichtingsprincipes van toekomstige fietsstraten in Antwerpen vast. Op korte termijn wil de stad deze principes toepassen om een aantal ‘missing links’ in het fietsroutenetwerk weg te werken.
Kenmerken van de fietsstraat
- Voorrangssituatie voor fietsers
Stad Antwerpen kiest ervoor om van fietsstraten in veel gevallen voorrangsstraten te maken. Verkeer uit zijstraten moet daarbij voorrang verlenen aan gebruikers van de fietsstraat. In de zijstraten geven een verkeersbord en haaientanden op de rijweg de voorrang van de fietsstraat aan. De stad kiest bewust voor deze aanpak. De wegcode op zich doet geen uitspraak over het voorrangsstatuut van fietsstraten.
Een groot deel van de fietsstraten in Antwerpen wordt gekenmerkt door een rood asfalt. Waar dat nog niet het geval is, zet stad Antwerpen alles op alles om dit uit te voeren tegen ten laatste eind 2025.
- Fietsers mogen niet ingehaald worden
Fietsers mogen de ganse breedte van de rijbaan (eenrichtingsverkeer) of de helft van de rijbaan langs de rechterzijde (tweerichtingsverkeer) gebruiken. Gemotoriseerde voertuigen mogen de fietsers niet inhalen en de snelheid mag nooit hoger liggen dan 30 km/u.
In een fietsstraat gelden voor bestuurders van speedpedelecs dezelfde regels als voor fietsers.
- Pictogrammen op de grond
Een fietsstraat is herkenbaar aan verkeersborden die het begin en het einde aanduiden. Pictogrammen op de grond verhogen de herkenbaarheid voor alle weggebruikers. Bij een afslag naar recht of links geeft een speciale fietsgeleiding op de rijweg de weg aan voor de fietser.
Aanpak nieuwe fietsstraten
De stad Antwerpen legt sinds 2020 versneld nieuwe fietsstraten aan. De straten werden als fietstraat ingericht aan de hand van markeringen en verkeersborden. De kenmerkende rode asfalt wordt in een latere fase aangebracht. Door de versnelde uitrol was dat niet meteen mogelijk.
Volgende straten werden versneld als fietsstraat ingericht:
- Fietsas Zurenborg/Kievit: Pretoriastraat (definitief aangelegd) - Grotehondstraat (definitief aangelegd) - Oostenstraat- Baron Joostensstraat - Van Immerseelstraat (definitief aangelegd)
- Fietsas parallel Leien: Balansstraat - Kielsevest tussen de Balansstraat en de Montignystraat
- Missing links fietsostrade 13 Antwerpen/Boom: Commandant Van Laethemstraat - Fodderiestraat
- Missing link Veer Hoboken: Zaatlaan - Karel Duboislaan - Hertoglei
- Fietsstraat Molenlei
- Missing link fietsostrade 107 Antwerpen/Ranst: Peter Benoitlaan - Nieuwe Donk - Vaartweg
- Fietsas Hoboken/Wilrijk: Gebroeders de Wachterstraat - Bosheidelaan - Den Brem - Salesianenlaan - Eikenlei - Meerlenhoflaan - Oudestraat (via fietspad) - Walstraat - Antverpiastraat, Vinkenveldplein en Vinkenveldstraat
- Fietsas zuiden/oosten binnenstad: Troonplaats - Broederminstraat - Moonsstraat - Markgravelei - Doornelei - Sint-Hubertusstraat - Frederik De Merodestraat (tussen Sint-Hubertusstraat en Frederik de Merodeplein) - Frederik de Merodeplein - Belpairestraat - Eikelstraat - Waterfordstraat - Boomgaardstraat (tussen Van Luppenstraat en Cobdenstraat) - Cobdenstraat - Van Luppenstraat-Transvaalstraat - Tramplein - Lange Altaarstraat - Stierstraat-Raafstraat
- Fietsas zuiden/oosten binnenstad: Transvaalstraat - Lange Altaarstraat (definitief aangelegd) - Walvisstraat (definitief aangelegd) - Raafstraat (definitief aangelegd) - Plantin en Moretuslei (tussen Raafstraat en Kroonstraat, verbinding over bestaande fietspad) - Kroonstraat - Helmstraat - Huybrechtsstraat
- Fietsas zuiden/oosten binnenstad: Wetstraat - Lange Beeldekensstraat (tussen Wetstraat en Lange Zavelstraat) - Lange Zavelstraat - Lange Scholiersstraat (tussen Lange Zavelstraat en Gasstraat)
- Fietsas noorden binnenstad: Kroonstraat - Helmstraat - Huibrechtstraat - Wetstraat -Lange Zavelstraat - Lange Scholierstraat - Gasstraat - Sint-Jobstraat - Essenstraat - Dambruggestraat (verknoping met Park Spoor Noord en met fietsstraat Lange Dijkstraat). De definitieve aanleg is gepland voor augustus 2024. Download de infobrief, ontwerpplan1 en ontwerpplan2.
Waarom fietsstraten?
Fietsstraten zijn de rode lopers van de fietsinfrastructuur. Ze zorgen ervoor dat je als fietser niet alleen veiliger, maar ook vlotter door de stad geraakt.
Rode lopers: aansluitende fietsstraten doorheen de stad
Je kan als fietser kiezen uit verschillende snelle en veilige fietsroutes naar en rond de stad. Als laatste etappe is een goede verbinding nodig vanop de grote assen tot in het centrum van de stad. De stad heeft daarom ‘rode lopers’ uitgerold op een aantal belangrijke fietsverbindingen naar de stad, door verschillende fietsstraten op elkaar te laten aansluiten.
Een eerste fietsas is de Rode loper Spoor Noord. Vandaag komen de fietsostrades vanuit Essen, Herentals en langs de A12 samen aan de nieuwe fietsbrug aan de IJzerlaan. Van daaruit kunnen fietsers via de Rode loper Spoor Noord dieper de stad in kunnen naar de Rooseveltplaats.
Een tweede is de parallelle as ten noorden van de Turnhoutsebaan. Deze Rode loper brengt fietsers veilig en vlot vanop het Singelfietspad naar het centrum van de stad.
Ook de fietsas Zurenborg/Kievit, die via de Pretoriastraat, de Grotehondstraat, de Oostenstraat, de Baron Joostensstraat en de Van Immerseelstraat de verbinding maakt met het Centraal Station is een belangrijke aansluiting.