Nieuwe gedenksteen in Borgerhout herdenkt slachtoffers van het koloniaal verleden
Op zondag 21 mei 2023 huldigde het district een nieuwe gedenksteen in op de zijgevel van het districtshuis. Het is een resultaat van de erfgoedwerking rond lokaal, gevoelig erfgoed en een reactie op een andere gedenksteen uit 1949, die Borgerhoutse kolonialen herdenkt.
De erfgoedwerking ‘Littekens van Borgerhout’ focust op gevoelig erfgoed, waaronder de lokale verwijzingen naar het koloniaal verleden. In Borgerhout gaat het om een gedenksteen uit 1949 tegen de zijgevel van het districtshuis die Borgerhoutse kolonialen herdenkt, maar ook over bepaalde straat- en pleinnamen die een link hebben met het thema, zoals de Luitenant Lippenslaan, Sergeant De Bruynestraat, het Vinçotteplein en het Monseigneur Van Goethemplein.
Aanleiding van de gedenksteen
Via de website www.borgerhoutbewaart.be en gegidste rondleidingen werd zoveel mogelijk ingezet op de historische kennis delen. Tijdens publieksmomenten werd dialoog gestimuleerd en inspraak verzameld; wat is de toekomst van deze symbolen in het straatbeeld? Moeten we deze verwijderen, behouden en/of duiden? De meningen waren uiteenlopend, maar de grootste voorkeur lag toch merkbaar bij duiding, al dan niet met een artistieke insteek. Deze nieuwe gedenksteen is dus een direct resultaat van dit traject, maar zeker niet het enige. Als district blijven we ijveren voor een voortdurende dialoog over dit moeilijke verleden, zeker gezien de impact vandaag nog op onze samenleving.
Inhuldiging nieuwe gedenksteen
Op zondag 21 mei werd de nieuwe gedenksteen op het districtshuis officieel ingehuldigd met rondleidingen door Expeditie De Stad en Judith Elseviers, speeches door districtsschepenen, beklijvende poëzie door Muabana en een receptie achteraf.
De tekst op de nieuwe gedenksteen luidt “Ter nagedachtenis aan alle slachtoffers van koloniaal geweld, onderdrukking en uitbuiting in het Congo van Leopold II (1876-1908), Belgisch Congo (1908-1960) en het Belgisch mandaatgebied Ruanda-Urundi (1919-1962)”. Hiermee geeft het district een belangrijke erkenning aan de vele slachtoffers van ons koloniaal verleden, iets dat nog heel weinig expliciet gebeurt. Het is ook een even monumentaal antwoord op de huidige gedenksteen.
De sporen van de Belgische koloniale geschiedenis zijn vandaag nog steeds aanwezig. Ook de ideeën van toen leven verder in het racisme vandaag. De Borgerhoutse openbare ruimte is er immers voor iedereen, dus die moet zo inclusief mogelijk zijn. Daarom moeten we kritisch naar dit gezamenlijk verleden én de bijhorende symbolen in het straatbeeld durven kijken. We zijn als district dan ook erg blij met dit historische moment.
