Deurnse struikeldrempel en struikelstenen herdenken slachtoffers WOII

In Deurne zijn er al op verschillende locaties struikelstenen geplaatst. Dat zijn straatstenen met daarop de naam van voormalige inwoners die tijdens Wereldoorlog II het slachtoffer werden van vervolging. In 2024 plaatste de Duitse kunstenaar Gunter Demnig de eerste Deurnse struikeldrempel aan voormalig Cinema Plaza op de Gallifortlei, als herinnering aan de razzia van 1942.

Struikelsteen-struikeldrempel

De grootschalige vervolging van Joodse burgers tijdens WOII sloeg hard toe in België. Zeker in Antwerpen, maar ook veel Joden uit Deurne werden het slachtoffer. In 1940 woonden bij benadering 500 Joodse mensen in Deurne en kwamen bijna 260 van hen om in Auschwitz of een ander uitroeiingskamp. Tot nu toe bestond er in de openbare ruimte weinig dat herinnert aan deze tragiek, de slachtoffers leken spoorloos uitgewist. Daarom worden er struikelstenen geplaatst voor de (Joodse) slachtoffers.

Een struikelsteen is een klinker van 10 op 10 cm waarin de naam, geboorte-, deportatie- en overlijdensdatum van slachtoffers gegraveerd zijn. Het is een stille herinnering in het voetpad voor het huis waar deze mensen gewoond hebben. Ze maken duidelijk waar onverdraagzaamheid toe kan leiden.

De struikelstenen werden bedacht door de Duitse kunstenaar Gunter Demnig. De stenen liggen verzonken in de stoep en laten niemand echt struikelen. Hoe kwam Gunter Demnig dan aan de naam Stolperstein, struikelsteen? "Man fällt nicht über die Stolpersteine, du stolperst mit dem Kopf und dem Herzen": je valt niet over de struikelstenen, je struikelt met je hoofd en je hart.

Een struikelsteen betoont respect voor elk slachtoffer en wordt daarom ambachtelijk gemaakt. Europa telt nu al meer dan 90.000 struikelstenen.

Struikelstenen liggen verspreid over heel Europa. Het zijn betonnen keien van 10 op 10 centimeter die individuele slachtoffers van het nationaalsocialisme herdenken. Op de steen ligt een messing plaatje met de naam, geboortedatum, deportatiedatum, plaats en datum van het overlijden van de herdachte persoon. Struikeldrempels zijn breder — 100 op 10 centimeter — en herdenken hele slachtoffergroepen.

Ontdek hier alle bestaande struikelstenen in Deurne.

Cinema Plaza

Demnig plaatste in 2024 de eerste Deurnse struikeldrempel aan de vroegere cinema Plaza in de Gallifortlei, nu basisschool Sancta Maria. In de nacht van 28 op 29 augustus 1942 werden daar 133 Joden opgesloten. 115 van hen werden naar kazerne Dossin gevoerd en de meesten werden van daar naar Auschwitz of andere uitroeiingskampen gebracht. 107 mensen overleefden die kampen niet.

Tijdens de plaatsing van de drempel lichtte historicus Bruno De Wever de geschiedenis toe en Marc Weyns van Burgerinitiatief Struikelstenen vertelde meer over het project. Tot slot werden de namen van de slachtoffers voorgelezen.