Contacteer stad Antwerpen

Sigrid Spinnox
Lakborslei 433

Het verhaal achter de Lakborslei

Heb je jezelf ooit afgevraagd hoe straten aan hun naam komen? Soms gebeurt dat willekeurig, maar vaak schuilt er een verhaal achter. Vandaag lees je meer over de Lakborslei en wat er gebeurde in 1943.

Vanwaar komt de naam Lakborslei?

De benaming Lakborslei vindt haar oorsprong in het goed Te Couwelaer of de Lakbors. In 1848 liet mevrouw Della Faille – Van Havre op de plaats van ‘ hofstede de Lackborse’ een nieuw kasteel bouwen en liet ze het voorgebouw van het vroegere hof (nu de Drie Torekens), herstellen. In 1888 werd de baan verbreed en hadden de eerste rioleringswerken plaats. Het nieuwe kasteel, aan de Confortalei, werd in 1926 een school. Rond 1970 volgde de sloop.

'Lackborslei 433'

Dit verhaal speelt zich af tijdens de Tweede Wereldoorlog. Leon en Maria Gauwloos - Ceulemans wonen in Deurne-Noord, aan de ‘Lackborslei 433’. Hij is lood- en zinkbewerker, zij naait veel. Ze zijn een paar jaar getrouwd, kindjes zijn er (nog) niet en ondanks de woelige oorlogsjaren is hun huis een warm, liefdevol nest.

Ook al raadt zijn vader, Pieter Gauwloos, het hem ten stelligste af, Leon gaat bij de weerstand. Hij verstopt een wapen tussen het naaigerief van Maria, maar dat vindt ze geen goed idee. Ze is ervan overtuigd dat het daar makkelijk gevonden kan worden en uiteindelijk belandt het tussen de kolen. 

Bij een huiszoeking vinden de Duitsers het wapen tussen de kolen, Leon wordt op vrijdag 18 juni 1943 aangehouden en opgesloten in de Begijnenstraat in Antwerpen. Hij wordt ter dood veroordeeld op 23 september en op 11 oktober 1943 om 7 uur in de ochtend wordt zijn straf uitgevoerd. Hij wordt gefusilleerd en begraven achter het vliegplein van Brasschaat-Polygoon, Maria ter Heide. Leon is dan 32 jaar.

Leon Gauwloos
Leon Gauwloos

Terug naar Deurne

Later moeten de Duitsers de aftocht blazen en blijven er 85 genummerde graven achter, allemaal terechtgestelden. Een inventaris is er niet, wie waar ligt is niet duidelijk. Toch worden alle lichamen ontgraven en uiteindelijk geïdentificeerd. Leons jongste en favoriete broer, Robert, wordt gevraagd om hem te komen herkennen. Robert antwoordt positief. Het is vooral het mooi, donker, licht golvend haar dat hem overtuigt: dit was zijn broer, graf 45. 

Er volgt nog een indrukwekkende plechtigheid in het gemeentehuis aan het Cogelsplein en Leon wordt begraven op het erepark van de Sint-Fredegandus begraafplaats. Op 1 juli 1947 wordt het oorlogsmonument ‘Doden herleven / levenden waken’ op de begraafplaats onthuld. Ook zijn naam is er op te vinden. Het monument is opgedragen aan de Overleden Politieke Gevangenen van de Gemeente Deurne. Het voormalige erepark en de grafmonumenten werden ondertussen overgeplaatst naar begraafplaats Ruggeveld.

En verder

In april 1946 krijgt Robert een enige zoon, ‘Leo’.
Maria zal nooit hertrouwen of kinderen krijgen.
Zoals Leon in een laatste brief aan zijn vrouw Maria vraagt, zorgt zij ervoor dat Robert zijn fiets en al zijn ‘schrijfpapier’ krijgt en zijn oudere broer Pierre zijn ‘gereedschappen’, op voorwaarde dat hij er goed voor zorgt. Leo zoekt Maria vele jaren later op en ze vertelt hem dat Leon zo’n lieve echtgenoot was. Kort na hun eerste contact overlijdt ze.
Ter nagedachtenis krijgen de meer dan 80 burgers, die gefusilleerd en in Brasschaat Polygoon begraven werden een monument voor oorlogsslachtoffers. Op 6 oktober 2011 werd het onthuld op het militair domein van Brasschaat.

Het kamp van Brasschaat
Herdenkingsmonument Brasschaat Polygoon

Maak ze onvergetelijk

Vermoedelijk zijn er 25.000 Antwerpse dodelijke slachtoffers gevallen in de Tweede Wereldoorlog. Vanaf 2024 worden ze vereeuwigd in een monument-memoriaal bij het Loodswezen op de Scheldekaaien. Ook daar zal Leons naam vermeld worden. Momenteel zijn er 19.000 personen geïdentificeerd, nog 6.000 te gaan. Help mee, neem eens een kijkje op de website namenproject.antwerpenherdenkt.be en zorg er mee voor dat de slachtoffers nooit vergeten worden.

Jouw straat hier?

Heb je ook een verhaal, weetje of anekdote over je straat? Laat het weten aan de communicatiedienst van Deurne via communicatie.deurne@antwerpen.be. Misschien wordt het wel een artikel op www.deurne.be/schattenvandeurne.