Armoede in sport tegengaan
Armoede treft in Vlaanderen heel wat mensen, ook in Antwerpen en de sportclubs is dit merkbaar. De impact van armoede is niet te verwaarlozen. Het heeft een weerslag op verschillende levensdomeinen, gaande van gezondheid, opleiding of tewerkstelling tot woonomstandigheden en vrije tijd, waaronder dus ook sport.
Drempels
Deelnemen aan vrije tijd blijft zeer moeilijk want kansarmen worden geconfronteerd met hoge drempels waaronder financiële (afwegingen), toegankelijkheid, clubcultuur, … Nochtans helpt sporten en lid zijn van een sportclub met de ontwikkeling van kinderen. Voor hen kan sport een uitlaatklep zijn, ze vinden rust en afleiding. Veel ervaren hun sportclub dan ook als een tweede thuis, een vertrouwde plaats waar ze zelfvertrouwen krijgen. Als club kan je hier extra op inzetten.
Iedereen is welkom
Om toe te werken richting inclusie en een laagdrempelig sportaanbod is het onvoldoende om te stellen dat 'iedereen welkom is in de club'. Het vraagt actieve inspanningen en de bereidheid om zaken in vraag te stellen of anders aan te pakken dan gebruikelijk. Hoe je het ook draait of keert, je zal wellicht een extra inspanning moeten leveren, maar dit doe je natuurlijk niet alleen. Samen met de juiste mensen kan je ervoor zorgen dat kinderen uit gezinnen rond de armoedegrens zich bij je thuis voelen.
Sport kan weliswaar het armoedeprobleem niet oplossen, maar je kan wel de sociale uitsluiting binnen het domein van sport aanpakken. Want sport kan mensen in armoede uitsluiten.
Hoe sport mensen in armoede uitsluit
Kenniscentrum Demos beschrijft hoe sport mensen in armoede kan uitsluiten. Ook als de prijs laag is, nemen mensen in armoede toch minder deel aan sport.
Het is complexer dan enkel te kijken naar 'drempels'. Het gaat niet altijd over duur of goedkoop, maar ook om een afweging: als iemand kiest voor sport, moet men iets anders laten vallen zoals het aankopen van fruit. Wat is dan het beste voor iemand? Kies je voor sport of gezonde voeding? Een keuze die velen onder ons niet hoeven te maken en bijna niet kunnen vatten.
Een andere afweging is de keuze of je het wil riskeren dat mensen merken dat je in armoede leeft en je je hiervoor schaamt. Sommigen willen dit vermijden want het idee, de angst alleen al geeft extra stress bovenop de stress die ze in het dagelijkse leven ervaren. Gewoon niet deelnemen is dan minder erg dan de schaamte voor armoede. We weten uit ervaring hoe hard kinderen tegen elkaar kunnen zijn. Zorg ervoor dat je als club mee een oogje in het zeil houdt en dat kinderen zich niet hoeven te schamen of vernederd worden omdat ze niet hetzelfde kunnen veroorloven als de rest (nieuwste kledij,iets kopen in de cafetaria, ...)
Een bijkomend risico is dat mensen uit schaamte toch zullen meedoen met de anderen en meer uitgeven dan ze kunnen in bv de kantine, op een uitstap, ... Dit alleen om hun armoede te verstoppen en hun schaamte te vermijden. Met als gevolg dat ze anderen noodzakelijke aankopen niet meer kunnen doen.
Acties
Als club kan je bepaalde acties ondernemen om het aangenamer te maken voor de mensen in armoede. Probeer op maat te werken en een tweede thuis voor hen te zijn zodat zij kunnen openbloeien. we geven een aantal tips mee:
- begin met te luisteren naar elkaar en ontdek want de echte noden zijn van de mensen: misschien kunnen de ouders hun kinderen niet brengen naar de wedstrijd omdat ze geen auto hebben, nog een extra job doen in het weekend, ...
- werk met een afbetalingsplan op maat: welk bedrag kunnen ze deze maand missen, voor welke uitgaven staan ze deze de komende weken bv. ziekenhuisrekeningen, schooluitstap, ...)? Dit vergt veel (administratieve) inspanningen natuurlijk.
- Voorzie een lesgever die bewust ervoor zorgt dat mensen zich op hun gemak voelen en iedereen betrekt. Zo kan je ook al onzekerheden wegnemen bij nieuwe leden.
- Zorg voor een transparante communicatie over kosten. De instapkosten zijn vaak niet de enige kosten: wat met kledij, wedstrijdvervoer, materiaal, ...
- Goede communicatie is belangrijk. Focus daarom op zaken zoals begrijpbaarheid, woord en beeldkeuze, persoonlijke babbels, … Voor tips kan je eens kijken op diversiteitspraktijk.
Meer info kan je terugvinden bij het kenniscentrum Demos.