Weten wie je bent, waar je trots op mag zijn en wat je nog wil bereiken zorgt dat jij de meest krachtige versie van jezelf kan ontdekken. In je kracht kunnen staan, dat kan écht deugd doen.

Een sportclub kan mensen hun dag laten voelen als een avontuur. Laten stilstaan bij henzelf! Sommige clubs creëren daarom zelfs een specifiek sport- of beweegaanbod gericht op de mentale gezondheid zoals zelfvertrouwen en de mentale weerbaarheid van leden. Andere voorbeelden zijn activiteiten voor
ouderen met extra aandacht voor het sociale aspect van deelname zoals bijvoorbeeld ruimte maken om iets te drinken na afloop.

Regelmatig bewegen vermindert psychische klachten, zoals depressiviteit en angstgevoelens.

Sportdeelname heeft een positief verband met de sociale gezondheid. Mensen die zich psychisch ongezond voelen of een depressie hebben gehad, bewegen veelal wekelijks, maar sporten minder vaak.

Mentale uitdagingen binnen sport en topsport.

Op mentaal vlak zijn er verschillende gevaren en uitdagingen waarmee sporters, vooral degenen die aan topsport doen, kunnen worden geconfronteerd. Enkele van deze gevaren zijn:

1. Prestatiedruk: Topsporters staan vaak onder immense druk om goed te presteren, zowel vanuit henzelf als vanuit hun team, fans, sponsors en media. Deze druk kan leiden tot angst, stress en zelftwijfel.

2. Overtraining en burn-out: Te veel trainen en niet voldoende rust nemen kan leiden tot overtraining en uiteindelijk tot burn-out. Dit kan gepaard gaan met symptomen zoals vermoeidheid, prikkelbaarheid, verminderde prestaties en zelfs depressie.

3. Identiteitsproblemen: Sporters, vooral degenen die zich sterk identificeren met hun sportprestaties, kunnen het moeilijk hebben wanneer ze worden geconfronteerd met het einde van hun sportcarrière. Dit kan leiden tot een gevoel van verlies van identiteit en een gebrek aan richting.

4. Sociale isolatie: De toewijding aan sport en training kan leiden tot verminderde sociale interacties, wat op zijn beurt gevoelens van eenzaamheid en isolatie kan versterken.

5. Verstoord zelfbeeld: Het vergelijken van zichzelf met andere atleten of het voldoen aan onrealistische verwachtingen kan leiden tot een negatief zelfbeeld en onzekerheid.

Om deze gevaren aan te pakken en het mentale welzijn van sporters te ondersteunen, kunnen sportclubs en organisaties verschillende stappen ondernemen.

1. Mentale gezondheidsvoorlichting: Voorzie sporters, coaches en stafleden van training en voorlichting over mentale gezondheid, stressmanagement en het herkennen van tekenen van mentale problemen.

2. Toegang tot professionals: Zorg voor toegang tot sportpsychologen en mentale gezondheidsprofessionals die gespecialiseerd zijn in het werken met atleten.

3. Stressmanagementprogramma's: Ontwikkel programma's die gericht zijn op het aanleren van stressmanagementtechnieken, ademhalingsoefeningen en ontspanningstechnieken.

4. Bied sociale ondersteuning: Creëer een ondersteunende teamomgeving waarin sporters zich gesteund en begrepen voelen door hun teamgenoten, coaches en stafleden. Het sociale netwerk op de sportvereniging erg belangrijk voor de mentale gezondheid van sporters, ouders,... het zorgt er namelijk voor dat mensen een (extra) ‘vangnet’ hebben en op een informele manier positieve en negatieve ervaringen kunnen delen. Dat bevordert hun mentale
   gezondheid.

5. Balans tussen training en rust: Moedig een gezonde balans aan tussen training, rust en herstel om overtraining en burn-out te voorkomen.

6. Loopbaanbegeleiding: Bied loopbaanbegeleiding en ondersteuning aan sporters om hen te helpen bij het voorbereiden op het einde van hun sportcarrière.

7. Normaliseer mentale gezondheid: Creëer een cultuur waarin het bespreken van mentale gezondheid als normaal wordt beschouwd en waarin sporters zich comfortabel voelen om hulp te zoeken.

Het is van vitaal belang dat sportclubs en organisaties niet alleen de fysieke prestaties van hun sporters in de gaten houden, maar ook hun mentale welzijn serieus nemen en proactieve maatregelen nemen om de gevaren van sport op mentaal vlak aan te pakken.

Pedagogisch klimaat en positieve clubcultuur

Sportclubs worden steeds vaker als opvoedmilieus gezien. Op de sportclub worden normen en waarden overgedragen, wordt er geleerd hoe om te gaan met winst en verlies, en leren kinderen er samen te werken en afspraken na te komen. Een sociaal veilig en positief sportklimaat is daarom erg belangrijk.

Zijn er duidelijke afspraken, is er ruimte voor inspraak en gesprek, is er een kader met aandacht voor ontwikkeling, hoe worden de trainingen gestructureerd, is er een aanspreekpunt voor intergriteit,...

TIP: Lees het boek 'Een pedagogisch sportklimaat' auteur: Arnold Bronkhorst

10-daagse Geestelijke gezondheid

We dagen jou uit om tussen 1 en 10 oktober in Antwerpen op zoek te gaan naar alle vragen en spreuken in het straatbeeld, je te laten verrassen door de antwoorden én je te motiveren om in gesprek te gaan met elkaar. Doe je nog extra acties met je sportclub of benieuwd wat wij en andere organisaties nog hebben bedacht om jullie een lach op het gezicht, nieuwe inzichten en/of toffe gesprekken te bezorgen? Surf dan eens naar www.samenveerkrachtig.be en ontdek nog meer activiteiten.