Naast vaste bewoners verblijven er in Antwerpen ook tijdelijke bewoners in functie van hun werk. Zij zijn hier niet gedomicilieerd, maar hebben wel een woning nodig gedurende hun job. Deze arbeidskrachten wonen vaak in kamerwoningen, waar ze sanitair en/of keuken delen met andere bewoners.

Om voor deze panden de kwaliteit, leefbaarheid en veiligheid te waarborgen, voerde de stad een verplichte verhuurvergunning in. Hierdoor kunnen eigenaars gebruikmaken van het specifiek kader voor huisvesting van arbeidskrachten van het Vlaamse Gewest. 

• Dat versoepelt onder andere de minimale vloeroppervlakte. Binnen het nieuwe kader volstaat een kamer van 8 m² (vroeger 12 m²). Dit mag wel enkel onder bepaalde  voorwaarden, zoals voldoende compenserende gemeenschappelijke ruimte. Zo maakt de stad een afwijking mogelijk op de reguliere woonnormen zonder aan woonkwaliteit in te boeten. 
• Ook voor kamers van 12 m² of meer zijn er bijkomende voorwaarden, zodat steeds dezelfde standaard aan woonkwaliteit gewaarborgd kan worden. 

Wil je kamers verhuren aan arbeidskrachten, dan heb je een verplichte vergunning nodig. 

• Een kamer = een woning waarin een toilet, een bad of een douche of een kookgelegenheid ontbreken. Voor 1 of meer van deze voorzieningen is de bewoner aangewezen op gemeenschappelijke ruimten.
• Een kamerwoning = elk gebouw of deel ervan dat bestaat uit 1 of meer kamers en gemeenschappelijke ruimten.

Een kamerwoning is dus het geheel en omvat 1 of meerdere kamers. 
Een pand kan verschillende kamerwoningen bevatten. De bewoners delen bepaalde gemeenschappelijke voorzieningen zoals keuken en/of sanitair.

Voorbeelden van kamerwoningen:

• Een gebouw met meerdere kamers, waarbij de bewoners van elke kamer een gemeenschappelijke keuken delen.
• Een huis of appartement met meerdere slaapkamers waar in elke slaapkamer 1 of 2 arbeidskrachten wonen.
• Een studio waarin 2 arbeidskrachten wonen.
• Een appartement met 1 slaapkamer waarin 2 arbeidskrachten wonen.

Wat is de minimale oppervlakte van een kamer? 

Een kamer moet minstens 12 m² zijn. Voor kamers voor tijdelijke arbeidskrachten kan hiervan afgeweken worden. Voor de vloeroppervlakte van een individuele kamer voor 1 persoon volstaat 8 m² als men voldoende ‘compenserende gemeenschappelijke leefruimte’ voorziet.  Die leefruimte moet dan voldoen aan: 

• Er is een zitplaats, keuken of eetkamer van minimum 6 m². 
• Men voorziet minstens 2 m² per bewoner op basis van de objectieve bezettingsnorm.
• De leefruimte bevindt zich in of aansluitend aan de kamerwoning (kan via niet interne overdekte doorgang) en kan compenseren voor meerdere kamerwoningen.

Een arbeidskracht is iemand die een tijdelijke verblijfplaats heeft omwille van zijn job, terwijl zijn eigenlijke woonplaats elders is (in binnen- of buitenland). De job kan in eender welke sector zijn, voltijds of deeltijds, en zowel in loonverband of als zelfstandige. Men is slechts arbeidskracht bij huisvesting 'uitsluitend gedurende en wegens zijn effectieve tewerkstelling'.

1. Het pand is stedenbouwkundig vergund als kamerwoning.
2. De kamerwoning voldoet aan de wettelijke vereisten omtrent woonkwaliteit: 
   - Ofwel is er al een conformiteitsattest (attest dat aantoont dat een woning voldoet aan de Vlaamse regelgeving rond woonkwaliteit. Dit attest wordt afgeleverd door de stad).
   - Ofwel zal er een controle gebeuren na de aanvraag van de vergunning.
3. Het pand voldoet aan de vereiste brandvoorschriften. In hoofdstuk 3 onder titel 6 uit de code van politiereglementen lees je alle voorschriften.
4. De kamerwoning voldoet aan alle voorwaarden in het politiereglement en eventuele bijkomende voorwaarden die in de vergunning zelf worden opgenomen.

Bij een aanvraag voor een verhuurvergunning moet je deze bewijsstukken toevoegen:

1. Een bouwplan met nummering en aanduiding van de kamers, aantal bewoners per kamer (maximum twee) en aanduiding van de gemeenschappelijke ruimten (keuken en/of eetkamer, badkamer, eventuele recreatieruimte) en de voorziene plaatsen voor afvalcontainers (zie artikel 5, 6, 7 en 8 van het Politiereglement).
2. Laatste stedenbouwkundige of omgevingsvergunning van de kamerwoning of het dossiernummer van deze vergunning.
3. Foto’s van de permanent aangebrachte nummering van de kamers (zie artikel 6 van het Politiereglement).
4. Een schriftelijke overeenkomst waarbij een beheerder wordt aangesteld met vermelding van diens contactgegevens of een verklaring van de verhuurder/eigenaar dat hij als beheerder optreedt (zie artikel 11 en 12 van het Politiereglement).
5. Het huishoudelijk reglement (zie artikel 14 van het Politiereglement).
6. Een uittreksel strafregister artikel 596-1 (artikel 596, eerste lid Wetboek van Strafvordering) van de eigenaar en verhuurder, indien deze laatste verschillend is van de eigenaar (zie artikel 4 §2  van het Politiereglement).
7. Conformiteitsattesten van minder dan één jaar oud voor de kamerwoning indien reeds beschikbaar (zie artikel 4 §1, 2° van het Politiereglement). 
   Zijn er nog geen conformiteitsattesten? Dan komt een toezichter van de stad na de aanvraag ter plaatse controleren of alle kamers voldoen aan de voorwaarden om een conformiteitsattest te krijgen.
8. Brandveiligheidsattest van de stad Antwerpen van minder dan 1 jaar oud voor het pand waarin de kamerwoning zich bevindt, indien reeds beschikbaar (zie artikel 9 van het Politiereglement). 
   Als er geen geldig brandveiligheidsattest is, moet je bepaalde keurings- en onderhoudsattesten bijvoegen. Welke? Dat lees je in artikel 18 van het Politiereglement. 
   Na de aanvraag komt een toezichter van de stad ter plaatse controleren of aan de brandveiligheidsvoorwaarden voldaan is.

Opgelet; dit zijn enkel de bewijsstukken die je moet toevoegen bij de aanvraag. Er zijn nog andere voorwaarden voor het krijgen én behouden van een verhuurvergunning (bijv. rond afval, bewonerslijst… ). Lees hiervoor het hele Politiereglement.

In de vergunning zelf kunnen eventueel ook nog bijkomende voorwaarden worden opgelegd.

Per kamerwoning vraag je een verhuurvergunning aan. Dat doe je via het e-formulier. De aanvraag is gratis. In de aanvraag geef je de (contact)gegevens van de aanvrager, eigenaar en verhuurder op.

1. Als de stad jouw aanvraag ontvangt, controleren we eerst of ze volledig is. Werden alle noodzakelijke gegevens en documenten in de aanvraag meegegeven?
2. Als dit niet zo is, dan vragen we je om het dossier te vervolledigen binnen de 30 kalenderdagen.
3. Als de aanvraag volledig is, wordt de aanvraag ontvankelijk verklaard. Dan volgt een administratieve controle. Dit betekent dat we alle documenten in de aanvraag inhoudelijk controleren. Bijvoorbeeld: is er een correcte stedenbouwkundige vergunning, zijn er geen relevante strafrechtelijke veroordelingen…
4. Als de administratieve controle positief is, komt een toezichter een controle in de kamerwoning uitvoeren. De controle ter plaatse is niet nodig wanneer er een geldig brandveiligheidsattest werd toegevoegd bij de aanvraag én wanneer er voor de kamerwoning al een conformiteitsattest is.
5. Binnen de 90 kalenderdagen na de melding van de ontvankelijkheid, neemt de burgemeester een beslissing. Dit betekent dat de vergunning dan afgeleverd of geweigerd wordt.

Deze termijn kan 1 keer verlengd worden met maximaal 90 kalenderdagen als het dossier complex is. In dat geval zullen we je verwittigen.

Een afgeleverde verhuurvergunning is maximaal 5 jaar geldig. 
Wil je de verhuring aan tijdelijke arbeidskrachten verderzetten? Dan moet je een nieuwe verhuurvergunning aanvragen, 6 maanden vóór het verstrijken van de verhuurvergunning.

Elke wijziging van de gegevens die je opgaf in de aanvraag, moet je binnen de maand melden via Verhuurvergunning_Arbeidskrachten@antwerpen.be .

Verhuurde je voor 1 november 2023 al kamers aan arbeidskrachten? Dan heb je nog tijd om je in regel te stellen. Doe dan zeker vóór 1 mei 2024 je aanvraag voor de verhuurvergunning.

Politiereglement voor het verhuren van kamers voor de tijdelijke huisvesting van arbeidskrachten.

Lees meer over het specifieke Vlaamse kader.

Stadsontwikkeling

E-mail: Verhuurvergunning_Arbeidskrachten@antwerpen.be