10. Onderbouwing van de gewenste ruimtelijke structuur

Voorgaande uitgangspunten zijn op basis van een locatie-en mobiliteitsonderzoek ruimtelijk vertaald. Deze vertaling vormt de basis voor de verdere gewenste ruimtelijke structuur voor het Rivierenhof.

10.1. Locatie-onderzoek

 

De uitgangspunten geven aan dat een drietal thema's dienen ingevuld te worden binnen het domein Rivierenhof, zijnde natuur en water, historiek en recreatie. Inzake inrichting wordt in de uitgangspunten duidelijk gestreefd naar structuur, ordening, bundeling en het voor elke gebruiker aanbieden van een bepaalde ruimte binnen het park. Om die reden is het belangrijk dat de drie thema's binnen het park een eenduidige ruimte of landschap invullen waarbinnen deze identiteit duidelijk tot uiting komt. Elk van deze landschappen wordt gekenmerkt door een aantal structuurbepalende elementen die reeds een eerste ordening van het park aangegeven. Het begrip landschap mag binnen deze context echter niet worden begrepen als een begrensd gebied maar eerder als een ruimer kader met een welbepaalde identiteit.

 [image]

 

 

Het natuurlandschap omvat voornamelijk het meanderende gedeelte van de vallei van het Groot Schijn. Andere structuurbepalende elementen zijn de vijvers, de broekbossen, de natte weilanden, de ratelaarsweide en het natte gebied rond de meest noordelijke vijver.

Het historische landschap wordt gekenmerkt door het aanwezige erfgoed binnen het park. Het betreft een geheel van plekken en gebouwen die hoofdzakelijk centraal in het park terug te vinden zijn. Het gaat om de kastelen Rivierenhof en Sterckshof, het Sterbos, de dreef naar het kasteel Rivierenhof, de spiegelvijver met atlasbeeld en omringende dreven, het sprookjeshuis, het arboretum, het directiegebouw, de wachtersvilla, de rozentuin, de Schranshoeve, het Openluchttheater, de congohut en de Parkweg.

Het sportlandschap is minder eenduidig te bepalen maar wordt gestructureerd door de parkweg die het volledige gebied doorkruist. Het landschap wordt gekenmerkt door tal van voorzieningen en infrastructuren in functie van sport en recreatie.

Elk van bovenstaande landschappen heeft vanuit de ruimtelijke kenmerken specifieke mogelijkheden inzake inrichting. Dit betekent dat welbepaalde activiteiten al dan niet wenselijk zijn. Voor de totaliteit van activiteiten worden een 4-tal types onderscheiden:

  • dynamische recreatieve activiteiten met specifieke inrichtingsbehoeften (bv. een voetbalveld met clubgebouw)

  • dynamische recreatieve activiteiten binnen een bepaalde omgeving (bv. rozenfeest)

  • laag-dynamische recreatieve activiteiten met specifieke inrichtingsbehoeften (bv. speeltuin)

  • laag-dynamische recreatieve activiteiten binnen een bepaalde omgeving (bv. wandelen)

 

 [image]

De confrontatie tussen de landschappen en de types activiteiten met elk hun specifieke randvoorwaarden resulteert in de toekenning van een bepaald type activiteit aan een bepaald landschap. De differentiatie aan recreatieve activiteiten en hun gebruikers staat namelijk in verband met de kenmerken en kwaliteiten van de diverse 'landschappen'.

Het natuurlandschap betreft een aaneengesloten gebied waarbinnen natuurbehoud en waterberging primeren. De vallei het Groot Schijn is hierin structuurbepalend en dient maximaal te worden gevrijwaard. Het centrale en zuidelijke deel is het meest gave gebied. In het natuurlandschap worden de 'laag-dynamische activiteiten die een bepaalde omgeving behoeven' onderbracht. Aangezien het activiteiten zijn die een beleving van de volledige omgeving inhouden, is een toekenning van een specifieke locatie vaak overbodig. Onder dit type activiteiten behoren: wandelen, fietsen en joggen

-vissen en modelbouwbootjes - natuurbeleving en -educatie.

 

Het historisch landschap betreft een gebied met verspreid een aantal cultuurhistorische gebouwen en originele landschappelijke structuren. In het noorden betreft het een eerder gesloten en beboste structuur en meer zuidwaarts is het een eerder open gebied met verspreid 3 belangrijke cultuurhistorische gebouwen, waaronder het kasteel Rivierenhof, het kasteel Sterckshof en het Openluchttheater. Ter hoogte van de Turnhoutsebaan sluit de bebouwing aan op de weginfrastructuur. Het meest noordelijk deel is het meest toegankelijk door de aanwezigheid van de Turnhoutsebaan en het oostelijke en westelijke deel door de lokale wegen. In het historisch landschap worden binnen of in de omgeving van het erfgoed 'dynamische activiteiten met specifieke inrichting (binnen bestaande bebouwing)', 'dynamische activiteiten die een specifieke omgeving behoeven' en 'laagdynamische activiteiten met specifieke inrichting' ondergebracht. Onder dit type activiteiten behoren: activiteiten in functie van parkbeheer - culturele activiteiten - ecomarkt, rozenfeest, vuurwerk en horeca-faciliteiten - diverse speelactiviteiten voor kinderen van diverse leeftijdsgroepen zoals speeltuin en avonturenpark – diverse speelactiviteiten zoals minigolf en petanque -verkeerspark -kinderboerderij - kinderopvang. Voor de diverse speelactiviteiten (speeltuin, avonturenpark) wordt geopteerd voor een locatie nabij het kasteel Rivierenhof gezien de complementariteit van deze activiteiten. Voor de specifieke spelactiviteiten (minigolf, petanque) kan de afstand tot het kasteel groter zijn aangezien deze activiteiten vaak eigen faciliteiten hebben. Voor de educatieve activiteiten wordt eveneens geopteerd voor een clustering. Gezien de ligging van een aantal bestaande educatieve activiteiten (school, verkeerspark, kinderboerderij, educatieve tuinen) wordt voor een cluster in het oosten van het landschap geopteerd.

Gezien de structurerende rol van de Parkweg en de centrale ligging van het historisch landschap, beperkt het sportlandschap zich tot het oostelijk en westelijk deel van het park. Binnen deze delen worden 'dynamische activiteiten met specifieke inrichting' of een concentratie van sportvelden voorzien. Dit in aansluiting met parkings die voor dergelijke activiteiten noodzakelijk zijn.

 

10.2. Mobiliteitsonderzoek

 

10.2.1. Gemotoriseerd verkeer

 

Het park is omgeven door weginfrastructuur waardoor de bereikbaarheid van het domein wordt verzekerd. In de loop der jaren is het Rivierenhof geëvolueerd tot een autovrij park. In tegenstelling hiermee wordt het park van noord naar zuid doorsneden door de as Hooftvunderlei-Sterckshoflei, hetgeen als belangrijke barrière in het park wordt ervaren. Om die reden wordt het 'knippen' van deze as als suggestie aan de wegbeheerder meegegeven. Als uit een onderzoek blijkt dat deze maatregel een nefaste invloed heeft op de verkeersafwikkeling van het omliggende wegennet, dan wordt gevraagd om de functionele en landschappelijke oversteekbaarheid van deze verkeersas maximaal uit te breiden.

 

Parking

In het gevoerde onderzoek is een onderscheid gemaakt tussen parkings in het park en parkings op het openbaar domein. Bij de parkings in het park is een onderscheid gemaakt tussen private en publieke parking 5. Uit de gevoerde parkeertelling kan algemeen gesteld worden dat het huidige aantal parkings ruim voldoet aan de huidige behoeften.

Volgende bevindingen kunnen hierbij aangehaald worden:

• Op de parkings op het openbaar domein is de bezettingsgraad het grootst; waarschijnlijk door de combinatie van bezoekers en bewoners;

• In het park kennen de parkings Ruggeveld en het Sterckshof de grootste bezettingsgraad; deze worden grotendeels gebruikt door bezoekers van de sportactviteiten;

• Op zondag is de parkeerdruk het grootst;

• Bij activiteiten in het Openluchttheater worden de parkings op het openbaar domein

en de parking Ruggeveld in het park het meest benut.

 

Om onderbenutte parkings meer te gebruiken kan enerzijds een betere signalisatie

aangebracht worden en kan anderzijds een herschikking van de activiteiten plaatsvinden.

 

 [image]

De resultaten van de parkeertelling zijn geconfronteerd met het gevoerde locatieonderzoek. In de landschappen waar hoogdynamische activiteiten met een specifieke inrichting kunnen worden ondergebracht, zijn voldoende parkeerfaciliteiten nodig. Zodoende worden de huidige parkings in het oostelijk en westelijk deel van het sportlandschap maximaal behouden. Een wijziging van de vormgeving van deze parkings is mogelijk voor zover dit de toegankelijkheid bevordert en/of een duurzame inrichting van de aanpalende gebieden ten goede komt. Het betreffen parking oost en parking west.

In het historisch landschap is voor het type toegestane activiteiten de parkeerbehoefte minder groot. Wel is de aanwezigheid van een parking gekoppeld aan de hoofdtoegang wenselijk. Ook is dit ingegeven vanuit de selectie van het Rivierenhof als hoofdpoort binnen het Regionaal Landschap de Voorkempen. In een hoofdpoort wordt een parking gevraagd die aansluit op het hogere wegennet, zijnde de Turnhoutsebaan. Vanuit het streven naar een maximaal gemeenschappelijk gebruik worden de huidige parking aan de school en de wachtersvilla geïntegreerd tot parking noord.

Voor de activiteiten in het natuurlandschap is de parkeerbehoefte het kleinst. De

parkeerplaatsen worden voornamelijk door de vissers gebruikt. Om die reden is enkel de

parking die het meest aan de rand gelegen is behouden en wordt het huidige aanbod aan

parkeerplaatsen verkleind. Het betreft parking zuid.

De locatie van de parkings bevestigt bovendien het principe van een autovrij park waarbij de auto's aan de randen van het park worden opgevangen.

Het resultaat van bovenstaande keuze is dat er in het domein 4 publieke parkeerplaatsen behouden blijven met in totaal 329 plaatsen. Bovendien zijn naast parkeerplaatsen bij het Districtshuis ook parkeerplaatsen op het omliggende openbaar domein aanwezig. Door de heraanleg van de Turnhoutsebaan is het aantal parkeerplaatsen zelfs toegenomen. In het streven naar een maximaal gemeenschappelijk gebruik van parkeerfaciliteiten kan parking west ook door de bewoners van Deurne-Noord gebruikt worden.

Aanvullend zijn kleinschalige private parkeerfaciliteiten toegestaan ter hoogte van de beheersactiviteiten, de educatieve activiteiten en de historische gebouwen (het kasteel Sterckshof, het kasteel Rivierenhof, het Openluchttheater en de Schranshoeve); dit voor een optimale werking van de activiteiten. Rekening houdend met een gemiddelde bezettingsgraad van 33% voldoet dit aanbod ruimschoots aan de behoefte.

 

 [image]

 

 

10.2.2. Openbaar vervoer

 

Inzake openbaar vervoer wordt de Turnhoutsebaan aangeduid als openbaar vervoersas met een 2-tal haltes ter hoogte van het domein. De voorziene hoofdpoort uit het Regionaal Landschap de Voorkempen ligt bijgevolg op korte afstand van deze haltes, hetgeen de toegankelijkheid bevordert.

Ook op de assen Hooftvunderlei-Sterckshoflei en de Ruggeveldlaan zijn mogelijkheden voor openbaar vervoer aanwezig.

 

 

10.2.3. Fietsroutes

 

 [image]

Om het netwerk van bovenlokale functionele fietsroutes te verduidelijken en te optimaliseren voor de gebruiker wordt geopteerd voor het bundelen van de routes en het optimaliseren van de directheid van de routes. Op die manier kunnen specifieke routes worden voorbehouden voor fietsers zonder dat wandelaars gehinderd worden. De hoofdroute en de functionele fietsroutes worden in oostwestelijke richting aan de randen van het park voorzien om voor de fietsers een vlotte verbinding te voorzien en gelijktijdig een permanente toegankelijkheid te verzekeren. In noordzuidelijke richting wordt de as Hooftvunderlei-Sterckshoflei aangeduid als functionele fietsroute. De alternatieven zijn respectievelijk de Parkweg en de Ruggeveldlaan. Voor de route op de Parkweg wordt een aansluiting op het tunneltje aan het ringfietspad behouden met een afbuiging ter hoogte van parking west. Op de plaatsen waar de fietsroutes op het openbaar domein aansluiten, dienen verkeersveilige overgangen te worden voorzien.

Op bovenlokaal recreatief niveau worden aangename routes vooropgesteld die bezienswaardigheden verbinden. Om die reden gaan deze routes dwars doorheen het park. De zuidelijke route verbindt het kasteel Sterckshof met de vijvers in het zuiden van het park. De noordelijke route verbindt het kasteel Sterckshof met het kasteel Rivierenhof en verlaat het park via de hoofdpoort, zoals vooropgesteld in het Regionaal Landschap de Voorkempen. Beide routes worden in het oosten met elkaar verbonden. Op de Turnhoutsebaan zijn aan weerszijden dubbelrichtingsfietspaden aanwezig die het fietsverkeer vanuit de hoofdpoort in diverse richtingen kan afwikkelen.

Het netwerk van bovenlokale routes wordt aangevuld met een netwerk van lokale routes.

 

10.2.4. Interne circulatie

 

 [image]

Naast bovenvermeld bovenlokaal fietsverkeer wordt het park ook door recreatieve fietsers, wandelaars en joggers gebruikt. In dit geval is het domein een verblijfsruimte en geen doorgangsruimte. Om de leesbaarheid van het park te vergroten is ook een duidelijke interne ontsluitingsstructuur aangeduid. Hierbij wordt geopteerd voor een 'parcours' dat het volledige park omvat Er wordt hiervoor gebruik gemaakt van de bestaande dreven. Het voorzien van een aaneensluitende route, verder interne belevingsroute genoemd, is hierbij cruciaal.

Aanvullend worden langs alle zijden van het park een aantal toegangen tot deze interne belevingsroute voorzien. Vanuit veiligheidsoverwegingen is het belangrijk dat de toegangen voor de zwakke weggebruiker telkens gescheiden liggen van de toegangen voor autoverkeer. Ook wordt aansluitend op de Turnhoutsebaan een afstemming nagestreefd met de haltes voor openbaar vervoer en met oversteekplaatsen voor fietsers en voetgangers.