Seksueel grensoverschrijdend gedrag en het uitgaansleven
Op een dansvloer of midden in een festivalmassa durven grenzen wel eens te vervagen. In het uitgaansleven vraagt dit om een gerichte aanpak. Weet je niet goed hoe je omgaat met klanten die anderen lastigvallen, of wat je kan doen voor een slachtoffer van seksueel geweld of intimidatie? Een pagina vol tips en links.
Wat kan je doen als uitbater/organisator?
Samen met Antwerpse jeugdcentra, nachtclubs, concertzalen en ook cafés werkt de stad aan een nog veiliger en aangenamer uitgaansleven. Er zijn materialen beschikbaar voor organisatoren en uitbaters.
In het uitgaansleven komt er vaak seksueel grensoverschrijdend gedrag (SGG), discriminatie of agressie voor. Door deze situaties tijdig te herkennen en gepast reageren kan je helpen om erger te voorkomen.
Er is materiaal beschikbaar dat je kan helpen om klanten te sensibiliseren en ondersteuning te geven aan medewerkers.
- Het draaiboek: voor personeel, op basis van het vlaggensysteem van Sensoa.
- De cheatsheet: richtlijnen voor personeel ivm omgang met slachtoffer en dader.
- Animatiefilmpje: voor personeelsbriefings en nieuwe medewerkers.
- Beelden voor op socials en schermen én affiches:
- Bewegende beelden voor op sociale media en schermen: om te delen met je netwerk (mp4, in 5 varianten, vierkant en liggend).
- Affiches om op te hangen in toiletten (5 varianten, voor print A3).
- Bespreek de aanpak van SGG tijdens teamvergaderingen.
- Houd een logboek bij van de situaties.
- Hang sensibiliserende materialen op en deel deze op sociale media.
- Zorg voor een uitgeschreven gedragscode (voor personeel, bezoekers en artiesten).
- Schrijf je engagement uit en deel dit met je klanten.
- Zorg dat nieuwe medewerkers op de hoogte zijn over de aanpak.
- Je zaak heeft een aanspreekpunt voor SGG.
- Al het personeel kent het aanspreekpunt.
- Het aanspreekpunt volgde een vorming en heeft een klankbordgroep.
Zorgzone (safespace)
Voor festiviteiten met meer dan 500 personen bevelen we een daarvoor ingerichte zorgzone aan. Ook voor kleinere evenementen of (dans)café’s raden we aan om bijv. de personeelsruimte in crisissituaties te kunnen gebruikten als zorgzone.
- Stoelen, zetels of een bedje met kussens en dekens.
- Een emmer of braakzakjes.
- Water en frisdrank (isotone drank zoals aquarius werkt het beste).
- Zoete en zoute snacks (bijv. bananen, zakje zoute chips).
- Verlichting, geen spots of fel licht.
- Elektriciteit, voldoende stopcontacten, verschillende laders voor verschillende GSM’s.
- Oordopjes.
- Contactgegevens (te vinden in het draaiboek)en/of folders van partners zoals Zorgcentrum na seksueel geweld en Punt.vzw in verschillende talen.
- De cheatsheet of het draaiboek rond SGG.
- Overtuig bij hands – on geweld het slachtoffer om naar het ZSG te gaan. De lokale politie van Antwerpen kan een slachtoffer meteen naar daar brengen.
- Zorg ervoor dat sporen van seksueel geweld niet verloren gaan.
- Voorzie een papieren zak voor het bewaren van kledij i.f.v. forensisch onderzoek (plastieken zak kan bewijs vernietigen)
- Voorzie een plastiek potje voor het bewaren van urine i.f.v. forensisch onderzoek. Het is beter dat urine op het ZSG wordt verzameld. Maar als het slachtoffer dringend moet plassen is het beter om dit in een potje te bewaren (op een koele plaats). Dit is relevant om spiking te kunnen aantonen.
- Reservekleding.
- Maak zichtbaar welk personeel aangesproken kan worden (uniform shirt of armband…).
- Maak de aanwezigheid van de safe space kenbaar en zorg voor duidelijke communicatie.
- Voorzie stickers met richtlijnen op de binnenkant van toiletten, pisseinen, spiegels, wasbakjes, podia, bars, EHBO…
- LED-schermen (korte en duidelijke tekst die frequent in beeld komt).
- Duidelijke bewegwijzering: grote pijlen, borden of een specifiek pictogram.
- De zone rond en naar de safe space is voldoende verlicht en toegankelijk.
- Informeer alle medewerkers, vrijwilligers, standhouders, artiesten over de locatie (en de richtlijnen) van de safe space.
- Outreachende sensibiliserende medewerkers zijn een meerwaarde. (bijv. Sensoa’s flirtertwister).
- Stel een protocol op. Informeer alle betrokkenen voor aanvang, zowel mondeling als schriftelijk.
- Maak duidelijk dat de safe space niet enkel is voor acute slachtoffers. Maar ook voor potentiële slachtoffers (vrienden kwijt, gsm leeg, dronken, enz.). Let wel op dat het afgesloten blijft voor publiek.
- Houd rekening met voldoende privacy (visueel & auditief) voor de slachtoffers bij het spreken over de situatie.
- Voor acute slachtoffers: zie draaiboek SGG in het uitgaan van stad Antwerpen. Zorg ervoor dat alleen het slachtoffer en 1 vertrouwenspersoon in de zone kunnen, om te voorkomen dat er een samenscholing of discussies ontstaan.
- Voor potentiële slachtoffers: probeer vrienden te verwittigen. Indien geen GSM, check sociale media, contacteer aanwezige vertrouwenspersoon en vraag om naar de safe space te komen.
- Zorg dat het slachtoffer veilig thuis geraakt (eventueel ouders contacteren, enz.). Zorg voor een plattegrond en gedrukte plannetjes van het terrein.
- Noteer de telefoonnummers van de aanwezige politie, EHBO, security, organisatoren.
- Zorg voor permanentie in de zone.
- Scherm de zone af voor ongewenste bezoekers.
Vormingen
Verschillende organisaties zijn gespecialiseerd in vormingen rond grensoverschrijdend gedrag.
- Horecaforma
- puntvzw
- pimento
- sexmatters
- eventsure
- VAD (vlaams expertisecentrum alcohol en drugs)
Nuttige links en contacten
Bijkomende info en ondersteuning voor organisatoren