In 1997 werd gestart met de opmaak van het Masterplan Mobiliteit Antwerpen (goedkeuring Vlaamse regering op 15/12/2000), dat een oplossing moest bieden aan de toenemende mobiliteitsproblemen die een bedreiging vormen voor de ontwikkeling van de Antwerpse agglomeratie en haven. Eén van de voorgestelde mobiliteitsoplossingen was de aanleg van een derde Scheldekruising waarmee de ring R1 rond Antwerpen wordt gesloten.

Na studiewerk en de opmaak van een plan-MER (goedgekeurd op 30/5/2005) leidde dit tot de keuze voor de noordelijke sluiting van de Ring (R1) via een tracé met een afgezonken tunnel onder de Schelde, een volwaardig knooppunt t.h.v. het Noordkasteel (het Oosterweelknooppunt) en het zgn. “Lange Wapper”-viaduct tussen dit knooppunt en de aansluiting op de ring R1. Om dit project juridisch mogelijk te maken werd het gewestelijk RUP Oosterweelverbinding opgemaakt, dat op 16/6/2006 definitief werd vastgesteld door middel van een besluit van de Vlaamse Regering.

Vervolgens werd het project technisch uitgewerkt en werd een project-MER opgesteld, dat op 4/4/2007 werd goedgekeurd door de dienst Milieueffectrapportagebeheer.

Op 4/5/2009 diende de Beheersmaatschappij Antwerpen Mobiel (BAM) de bouwaanvraag in voor de Oosterweelverbinding. In de loop van het proces was evenwel weerstand gerezen tegen het project – met name tegen het “Lange Wapper”-gedeelte ervan en tegen de geplande configuratie van de R1 t.h.v. het viaduct van Merksem –, zowel vanuit diverse actiegroepen als vanuit de stad Antwerpen.

Op 18/10/2009 werd een volksraadpleging georganiseerd in de stad Antwerpen, waarin een meerderheid zich tegen de toen voorliggende stedenbouwkundige vergunning uitsprak.

Op 30/03/2010 besliste de Vlaamse Regering om principieel in te stemmen met een aangepast Masterplan (Masterplan 2020) en gaf ze opdracht aan BAM de haalbaarheid van een ondertunnelde oplossing te onderzoeken voor de relatie Oosterweelknooppunt-R1 volgens het Oosterweeltracé. (bijlage IIIj)

Uitgaande van dit onderzoek besliste de Vlaamse regering op 24/9/2010 (VR PV 2010/36 - punt 0035 ) om de Ring rond Antwerpen te sluiten met twee tunnels, één onder de Schelde en één cut& cover tunnel tussen de Oosterweelknoop en de Ring. Dit tracé werd door de Vlaamse regering als voorkeursvariant beschouwd en dient als dusdanig volgens de vastgelegde procedures uitgewerkt te worden. (bijlage IIIj)

Met dezelfde beslissingen van 24/9/2010 en 29/9/2010 wordt het Masterplan 2020 geactualiseerd en worden de doelstellingen van het Masterplan herbevestigd en verruimd ¹:

“Het Masterplan Antwerpen is opgesteld door het Vlaams Gewest met als doelstellingen:

- Het garanderen van de bereikbaarheid van stad en haven.

- Het verhogen van de verkeersveiligheid.

- Het herstellen van de leefbaarheid.”