De erfgoedtoets werd ingevoerd door het decreet van 27 maart 2009 tot aanpassing en aanvulling van het ruimtelijke plannings, – vergunningen- en handhavingsbeleid, met name als een nieuw artikel 12/2 van het decreet van 3 maart 1976 tot bescherming van monumenten, stads- en dorpsgezichten. Dit geldt enkel voor constructies uit de vastgestelde inventaris die niet zijn opgenomen in de lijst van het beschermd erfgoed. Voor beschermd erfgoed gelden andere regels.

De inventaris van het bouwkundig erfgoed brengt de waardevolle gebouwen in Vlaanderen in kaart. Deze inventaris werd voor de eerste maal vastgesteld op 14 september 2009 door de administrateur-generaal van het Vlaams Instituut voor het Onroerend Erfgoed (VIOE), met de intentie om deze in de maand september jaarlijks opnieuw vast te stellen. In de vastgestelde inventaris zijn momenteel ongeveer 66.000 relicten opgenomen, waarvan er ongeveer 12.000 zijn opgenomen in een bescherming als monument, stads- of dorpsgezicht of landschap.

De erfgoedtoets vormt een bijlage van het GRUP (zie bijlage IIId). Hierboven werden de te verwachten significante wijzigingen aan de erfgoedwaarden vermeld alsook de te nemen maatregelen. De te nemen maatregelen omvatten een registratie van erfgoedwaarden die in de projectMER moet worden ingevoerd. Deze inventarisatie heeft geen ruimtelijke impact, maakt deel uit van het flankerend beleid en kan geen doorvertaling hebben in het GRUP.

De Erfgoedtoets bevat geen maatregelen die een vertaling vereisen in dit GRUP.