4.4 Erfgoedwaarde kazerne S.B. Housmans

De dienst monumenten- en welstandszorg maakte in 2010 een cultuurhistorische evaluatie voor het kazernecomplex S.B. Housmans.

De conclusie van de evaluatie is:

De Kazerne Housmans is een sprekend voorbeeld van kazernearchitectuur uit het einde van de jaren 1930 opgetrokken in nieuwe zakelijkheid. De appreciatie van het gebouw is van tweeërlei aard.

 

Enerzijds draagt de architecturale kwaliteit die men nagestreefd heeft bij het ontwerp van dit functioneel gebouw bij tot het waardevol karakter van de site en anderzijds is de cultuurhistorische component ook heel hoog. Hoewel verdere vergelijkende studie met andere kazernes in België nodig is kunnen we nu reeds stellen dat de Luchtbalkazerne een uniek bewaard voorbeeld is van kazernearchitectuur in Antwerpen.

 

Ook al gebeurden er doorheen de jaren aanpassingen aan de kazerne, toch bleef de oorspronkelijke structuur ervan bewaard. De indeling bleef grotendeels onveranderd en de bijbehorende interieurelementen in art-decostijl bleven voor zover in deze studie slechts beperkt onderzocht eveneens behouden. In een volgende fase is er naar dit aspect veel meer onderzoek nodig. Ook over de oorspronkelijke afwerkingslagen van het in- en exterieur is nog verder onderzoek nodig. Omdat de structuur van de kazerne zo goed bewaard is gebleven, is de erfgoedwaarde ervan hoog. Om de erfgoedwaarde voor de toekomst te garanderen is het belangrijk dat er voor de kazerne een herbestemmingsplan wordt uitgewerkt.

 

De opmaak van een herbestemmingsplan moet beschouwd worden als een opportuniteit. Het biedt de gelegenheid om de cultuurhistorische waarden ervan te verankeren maar tegelijkertijd ook om ze in te passen in de functie(s) die de kazerne in de toekomst zal bekleden. Op die manier vormt de cultuurhistorische eigenheid van het pand net een meerwaarde en geen last. Het is dan ook belangrijk een goede, gedragen visie te ontwikkelen die de leidraad vormt voor de te nemen beslissingen. Indien men de cultuurhistorische waarde van de kazerne als uitgangspunt neemt, heeft men een solide basis om een geschikte nieuwe bestemming te vinden.

 

Hand in hand met een herbestemmingsplan dient ook een restauratieplan opgesteld. Behoud van het oorspronkelijk karakter en verwijdering van storende elementen, zoals de gewijzigde vensteropeningen, laadpoorten in het gevelvlak en het pvc schrijnwerk moeten aan de grondslag liggen van dit plan. Tot op heden werden er slechts ad hoc herstellingen en aanpassingen uitgevoerd die de architecturale kwaliteit niet altijd ten goede komen.

 

Omwille van het feit dat de gebruikte materialen en constructiemethodes typerend zijn voor de periode en de stijl waarin de kazerne opgericht werd, nl. in nieuwe zakelijkheid. De architecturale kwaliteit en fijne detaillering waarmee het ontwerp werd uitgevoerd, de hoge cultuurhistorische component en de relatief goede bewaringstoestand van het gebouw adviseert de dienst monumentenzorg en welstand absoluut behoud en herbestemming van de besproken volumes.