In de zone is een gelijkvloerse P&R toegestaan, maar de stad ambieert een P&R met 1200 parkeerplaatsen waardoor de oprichting van een parkeergebouw evident wordt. Een parkeergebouw met een hoge P&R capaciteit naast de vervoersknoop is het wenselijke eindbeeld en kan bovendien als lokale ontwikkelzone beschouwd worden.

Het ontwerp van Brabo 2 voorziet in de aanleg van een keerlus in de zones PU1, Ce1, Ge en Gr. Het faciliteren van de traminfrastructuur is een randvoorwaarde bij de invulling van programma’s in die zones.

Het parkeergebouw is een multifunctionele vorm, die toelaat dat kleine functies zoals tankstation of koffiebar zich er onder en rond kunnen vestigen, die ruimte laat voor fietsherstelplaats en elektrische laadpunten of die toelaat dat buurtbewoners lege parkeerplekken gebruiken voor sport en spel. Er wordt gestreefd naar maximaal dubbel gebruik, ruimte-efficiëntie en het opladen van het gebouw met flankerende functies die de levendigheid en sociale controle bevorderen.

Als ondersteunend programma ten behoeve van de functie parkeergebouw wordt gedacht aan volgende (niet limitatieve) functies:

• • • • Bedrijfssamenhuislokalen/telewerkplekken

      • Duurzame stedelijke distributie

      • Fietsherstelplaats, fietsparkeergebouw, fietsverhuur, deelfietsensysteem,…

      • Bureel voor beheer van parkeergebouw en technische afdelingen

      • Dienstruimte of informatieruimte voor de openbare vervoermaatschappij

      • Kleedkamers, refter en sanitair

      • Benzinestation

      • oplaadpunten elektrische wagens, oplaadpunten elektrische fietsen

In de plint van het parkeergebouw zal een flankerend programma zorgen voor een levendige en dynamische plint. Zeker de westelijke en zuidelijke plint die raken aan intensief gebruikt openbaar domein (ten westen langs de perrons en ten zuiden langs de route tussen perrons en grootschalige kleinhandel) moeten opgeladen worden met een flankerend programma, naast het herbergen van parkeerplaatsen. Het gebruik van het openbaar vervoer wordt geoptimaliseerd door op de gelijkvloers van het parkeergebouw horeca, bureelruimte, een fietsherstelplaats en andere flankerende functies te voorzien.

Het parkeergebouw huisvest parkeren voor P&R, maar mogelijks, in kader van slim ruimtegebruik en het beter benutten van de bestaande infrastructuren, ook parkeren voor andere functies zoals retail. Zo wordt een win-win situatie gecreëerd: park en ride-gebruikers zijn nieuwe klanten voor de retail, de bereikbaarheid van de retail verhoogt, het gebruik van het openbaar vervoer wordt geoptimaliseerd omdat zowel van als naar de P&R en retail zal gereisd worden, de klanten van de retail zorgen op hun beurt weer voor verhoogde sociale controle, enz. Het parkeergebouw werkt als een grootschalig project van publiek belang binnen of naast een private ontwikkeling.

Met aandacht voor kwaliteit werkt het parkeergebouw als “visitekaartje” voor de stad: het gebouw verbeeldt de innovatieve en comfortabele stad. Een zo goedkoop en efficiënt mogelijk parkeergebouw is immers niet het meest succesvol. De kwaliteit van het parkeergebouw schuilt in de eerste plaats in de kwaliteit en het comfort van de overstap. Er wordt aandacht besteed aan bereikbaarheid en leesbaarheid, maar ook aan looproutes, sociale veiligheid, vormgeving van de perrons, natuurlijk licht en lucht… Het parkeergebouw stelt zich terughoudend op ten opzichte van haar omgeving: compact aangepast aan verstedelijking en economische tendensen.

Er is geen minimale of maximale bouwhoogte opgelegd. De volumetrie en organisatie van het parkeergebouw wordt bepaald door de gebruiks – en comfortlogica van een parkeergebouw (maximale wandelafstanden, snelheid, maatvoering, toegangscontrole,…).

Er wordt geen minimale ontwikkelingsoppervlakte of minimum B/T opgelegd voor de gelijkvloerse of gestapelde parking.

De onbebouwde ruimte binnen ontwikkelingsveld Ce1 wordt aangelegd als openbaar domein en overgedragen aan het openbaar domein.

Verhardingen worden zodanig aangelegd dat het hemelwater:

° ofwel maximaal kan infiltreren door gebruik van waterdoorlatende materialen;

° ofwel opgevangen kan worden voor hergebruik met een overloop naar het waterbergingssysteem binnen de zone Publiek domein en Groen

In tegenstelling tot de ontwikkelingsvelden in de buik-zone die logischerwijze de orthogonaliteit van het bepalende kazernecomplex volgen, kan het parkeergebouw een eigen richting aanhouden zonder zich in het grid van het kazernecomplex in te schuiven.

De gevelvlakken van een parkeergebouw in zone Ce1 kunnen gebogen en afgerond zijn als dit vanuit technische/structurele/architecturale logica van het parkeergebouw wenselijk is.

Het parkeergebouw kan functioneel ondergronds en/of bovengronds verbonden worden met de grootschalige detailhandel die wordt opgericht in zone De, maar is architecturaal en stedenbouwkundig gezien een solitair herkenbaar gebouw.

De gevels van een parkeergebouw hebben een grote mate van openheid en transparantie. Dit bevordert de sociale veiligheid. Een bijkomend voordeel is dat zoveel mogelijk op natuurlijke verluchting en verlichting ingezet kan worden.

Een aanvraag tot stedenbouwkundige vergunning wordt geadviseerd door de welstandscommissie.

Algemeen Concept voor de P&R-gebouwen in/rond Antwerpen

In opdracht van BAM heeft HUB een Algemeen Concept uitgewerkt om van de P&R-gebouwen het visitekaartje van de stad te maken voor bezoekers: herkenbaar langs de grote invalswegen, aantrekkelijk in gebruik en economisch in ontwerp.

Het concept zet in op een kwalitatieve beleving voor de gebruiker en HUB refereert hiervoor naar de grandeur van de stationsgebouwen enerzijds, maar ook naar de fijnzinnige materiaalkeuzes die gebruikt zijn in de metrostations van Porto anderzijds. Ze willen met andere woorden een grootstedelijk gebaar maken om de bezoeker te verwelkomen, met details op maat van de gebruiker.

Om de beleving van de gebruiker zo aangenaam mogelijk te maken, wordt maximaal ingezet op toetreding van natuurlijk licht en lucht, voor comfort en energiebesparing. Hiervoor worden patio’s in het gebouw voorzien en worden de voetgangerspasserelles en de verticale circulatie hierop aangehaakt. De patio’s werken oriënterend in het gebouw. De voetgangers lopen op de passerelles, gescheiden van de autocirculatie, wat aangewezen is om conflicten tussen auto’s en personen op piekmomenten van de P&R te vermijden. Het is verkeersveiliger en zorgt voor een vlottere doorstroming in het gebouw op piekmomenten.

Het gebouw heeft geen dak. Het is een open constructie en heeft bij voorkeur een maximale hoogte van 25m i.v.m. de brandweerstand. Een gesloten of hoger gebouw is veel duurder.

Er wordt kostenbewust gekozen voor een slimme, beeldbepalende constructie zonder gevel, eerder dan een dure gevel als opsmuk voor een basale constructie.

Elk element van de constructie is goed gekozen als meest logische voor haar rol: beton zorgt voor naadloze vloeren en een verloren bekisting in staal zorgt dan weer dat het gewicht van de vloer wordt uitgespaard. Na grondig onderzoek is de conclusie dat wat de balken en kolommen betreft een beeldbepalende structuur in hout zorgt voor een sterke, herkenbare, originele en ‘groene’ uitstraling voor een beperkte meerkost.

De houten balken zijn ook hoger, waardoor de plafonds hoger liggen, er meer daglichttoetreding is, er een groter veiligheidsgevoel heerst en het gebouw flexibeler wordt naar eventuele reconversie.

De patio’s, voetgangerspasserelles en de fijnzinnige montage van materialen met hout als herkenbare aandachtstrekker zorgen voor een stevige BASIS: ze maken de P&R-gebouwen extra aantrekkelijk voor gebruikers, waardoor de kans groeit dat deze parkeergebouwen vanaf dag één maximaal vol zullen staan.

Op 11 september 2015 is dit concept een eerste maal voorgesteld aan de welstandscommissie. De welstandscommissie apprecieerde de “poëzie van de pragmatiek” en de zorgvuldige detaillering ten zeerste. De welstandscommissie was wel bezorgd dat de leesbaarheid van de poëzie zou komen te vervallen indien voor betonnen balken en kolommen gekozen zou worden. Hout sloot volgens hen perfect aan bij het idee van de stadspoorten.

Op 22 september 2015 is dit concept voorgesteld aan het A-overleg. Ook voor hen genoot hout als constructiemateriaal de voorkeur, vooral omdat het recupereerbaar is, in tegenstelling tot beton.

Het Algemeen Concept wordt nog verder verfijnd tijdens de opmaak van de voorontwerpen voor de verschillende P&R-gebouwen en zal wellicht afgerond worden tegen eind 2015.

Figuur 62 | collagebeeld P&R-gebouw te linkeroever volgens Algemeen Concept, HUB, 2015

Figuur 63 | collagebeeld P&R-gebouw te linkeroever volgens Algemeen Concept, HUB, 2015