De kazerne kan een gemengde stedelijke bestemming krijgen zoals onder andere wonen, horeca, enkele commerciële ruimtes tot 400 m², een onderwijsprogramma, vrije beroepen of een kantoorbestemming tot 6000 m².

Het kazernecomplex wordt in de plan-MERstudie qua geluids- en luchtklimaat geschikt geacht om er kwetsbare functies als wonen en/of onderwijs in te planten, en dit dankzij de afschermende werking van de bestaande en nieuwe omliggende bebouwing ten opzichte van de lucht- en geluidsemissies van vooral de A12 en de E19.

Een (dwingende) milderende maatregelen uit de plan-MER stelt dat bij invulling van het kazernecomplex met kwetsbare functies volgende voorwaarden dienen gerespecteerd:

o Wonen: leef- en slaapruimtes in de mate van het mogelijke naar de binnenzijde

van het complex richten

o School: speelplaats aan de binnenzijde van het complex

Kantoorbestemmingen zijn mogelijk, maar worden best beperkt in functie van de mobiliteits-impact, een gezonde mix aan programma en ook omwille van de huidige plaatselijke context:

Eind 2013 bedroeg leegstand in de buurt van de Havanasite 22% (ca. 24.000m²), vooral in de moderne gebouwen (5-15 jaar) en oude gebouwen (>15  jaar). Er staat ook nog ca. 13% leeg in de nieuwe gebouwen (0-5 jaar). Gedurende 2014 werd maar ca. 3.000m² opgenomen.

Toevoegen van veel extra m² kantoren aan de Havanasite zou de doodsteek kunnen betekenen van de leegstaande oude en moderne gebouwen aan de westzijde van de Noorderlaan aangezien ze maar weinig potentieel vertonen om te transformeren in iets anders en dringende renovatie hier aan de orde is. Daarom worden kantoren best toegelaten als onderdeel van een mix van stedelijke invullingen.

Kantoren met loketfuncties en kantoren voor vrije beroepen worden bij voorkeur toegelaten op de gelijkvloerse verdiepingen. Kantoren zonder loketfuncties kunnen ingericht worden op de verdiepingen. Onder ‘kantoren met loketfunctie’ worden bijvoorbeeld bankfilialen, ziekenkas, woonkantoor, interimkantoor, etc. bedoeld.

De locatie is niet opgenomen binnen het strategisch Ruimtelijk Structuurplan Antwerpen als strategische kantoorlocatie.

Er kan ook gedacht worden aan kleinere KMO-units waar vandaag vraag naar is en die ook vrij snel ingevuld geraken. De site ligt aan de rand van stad, met beperkte hinder en men kan er op alternatieve wijze geraken en heeft geen te grote mobiliteitsimpact.

Uit de omgevingsanalyse komt naar voren dat er qua voorzieningen op buurtniveau een tekort is aan een bank, en volgens de tekortzones ook aan jeugdwerk en een apotheker. Op wijkniveau zijn er grote tekorten en geen tekortzones voor huisarts en tandarts. Op stadsdeelniveau zijn er tekorten én tekortzones voor DKO Muziek, DKO Beeld, en vooral fuifruimte. Volgens de tekortzone-meting blijken een jeugdcentrum, bibliotheek, cultuurcentrum en politiekantoor wenselijk. Dit zijn allemaal functies die binnen het segment van ‘stedelijke functies’ passen en kunnen ingevuld worden in de kazernegebouwen.

Gezien de omgeving lijkt de kazerne in aanmerking te kunnen komen voor een hotel/motel uit de lagere prijsklasse.  Er zijn al 3 ***-hotels en 3 ****-hotels langs de ring.   Een budget-hotelketen van * of ** zou eventueel kunnen werken (ligt vlakbij de splitsing E19/A12 naar Nederland).  Rekening houdend dat een ketenhotel mikt op min. 80 kamers om rendabel te zijn en een kamergrootte van 15-18m² voor * of ** (bruto 25m² per kamer) wil dat zeggen dat minimum 2000m² wordt ingenomen, bijkomend voldoende parkeerplaatsen vereist. 

De S.B. Housmans kazerne is opgenomen in de Inventaris Onroerend Erfgoed. De kazerne dient behouden. Dit impliceert niet dat functiewijzigingen en verbouwingen met volumewijzigingen niet mogelijk zijn. Met respect voor het waardevol patrimonium kunnen aanpassingswerken en volumewijzigingen gebeuren.

“De grote, rechthoekige gebouwen van het kazernecomplex S.B Housmans zijn opgesteld rond een centraal paradeplein met een hoofdgebouw met toegangspoort (blok A) en drie omliggende gebouwen (blok B, C en E). De vier langgestrekte vleugels rond het paradeplein huisvesten oorspronkelijk de stafblok A, twee opleidingsblokken B en E en het logement voor vast personeel met keuken en kantine C. Evenwijdig met blok C is er nog een vijfde langgerekte vleugel D, deze sluit niet aan bij het paradeplein. Ter hoogte van de Havanastraat bevinden zich ook twee volumes, het voormalig "cachot", blok V en blok S.”

Blok V en S maken deel uit van de initiële Housmanskazerne. Blok V was het voormalig cachot. Blok S bevindt zich in het verlengde van blok V. De gebruikte materialen en constructie-methodes zijn typerend voor de periode en de stijl waarin de kazerne opgericht werd, nl. in nieuwe zakelijkheid. De architecturale kwaliteit en fijne detaillering waarmee het ontwerp werd uitgevoerd, de hoge cultuurhistorische component en de relatief goede bewaringstoestand van de gebouwen adviseert dienst monumentenzorg het behoud en de herbestemming van de paviljoenen.  Ondanks de onoordeelkundige en ad hoc verbouwen en/of aanpassingen werken ze nog beeldbepalend voor de site.  Een gepaste herbestemming dringt zich op.  De beslotenheid van het complex is juist een kenmerk zoals je kan zien op onderstaand beeldmateriaal. Voor de volumes V en S zijn instandhoudingswerken mogelijk, uitbreiding niet.

In het referentieplan open ruimte zijn de paviljoenen V en S echter weg gedacht. Het is vanuit stedenbouwkundig en ruimtelijk oogpunt een overweging waard om beide gebouwen af te breken zodat de overige 5 hoofdgebouwen betrokken worden op de Havanastraat, de doorwaadbaarheid van zone Ce2 versterkt wordt, het plan zuiverder en toegankelijker wordt en het beeld vanaf de Havanastraat aantrekkelijker wordt. Maar dit zijn louter ruimtelijke argumenten die tegenover de historische argumenten moeten afgewogen worden bij herbestemming van het gehele kazernecomplex.

De voortuinstrook van de kazerne ten opzichte van de Havanastraat wordt hoofdzakelijk groen en onverhard ingericht volgens de principes van een voortuin.

De kazerne heeft een BVO van circa 36.000 m². Grofweg betekent dit netto
(- 25% circulatie en muren ) 27.000 m² netto bruikbare oppervlakte ( zonder bij te bouwen).

Een overzicht van de huidige bruto vloeroppervlaktes (BVO) van de verschillende blokken:

Figuur 65 | de verschillende blokken van de S.B. Housmanskazerne

1. Als het huidige bouwvolume van het kazernecomplex volledig met woningen wordt ingevuld, geeft dat ongeveer 300  woonunits van gemiddeld 90 m².

2. Als het huidige bouwvolume van het kazernecomplex voor de helft met woningen wordt ingevuld, zijn dat 150 woningen en 13.000 m² met een commerciële, kantoor en/of socio-culturele invulling

3. Als het programma wonen wordt beperkt tot één van de bouwblokken zijn dat 70 woningen en nog 20.000 m² voor andere functies.

Om de mobiliteitseffecten van toekomstige invullingen in de kazerne te kunnen inschatten zijn 3 uiteenlopende mogelijke scenario’s uitgezet:

o Scenario A: 300 wooneenheden van gemiddeld 90 m2

o Scenario B: 150 wooneenheden + 1600 m² winkelfunctie + 6000 m² kantoorfunctie

+ 5400 m² socio-culturele functie

o Scenario C: 70 wooneenheden + 1600 m² winkelfunctie + 6000 m² kantoorfunctie +

12000 m² school + 400 m² levensbeschouwing/vergaderruimte

In onderstaande tabel uit de plan-MER wordt de geprognosticeerde verkeers-generatie weergegeven van de verschillende scenario’s, en dit zowel voor het drukste ochtend- als avondspitsuur.

Figuur 66 | mobiliteitsprofiel voor 3 fictieve scenario's voor de kazerne, Grontmij, 2015

Er zijn qua bouwenveloppe geen concrete beperkingen opgenomen omdat het belangrijker is dat de kazerne wordt gerenoveerd/verbouwd met respect voor de historische waarde, eerder dan dat er voorschriften worden vastgelegd met beperkingen op vlak van bouwhoogte of- diepte. Respectvolle uitbreidingen moeten mogelijk zijn in functie van een nieuwe invulling.

Een minimale open ruimte wordt wél vastgelegd omdat het niet de bedoeling kan zijn het volledige binnenplein te bebouwen.