Wat is een huwelijk?

Een huwelijk is een verbinding tussen 2 mensen die elkaar graag zien en samen oud willen worden. In veel culturen is het een belangrijke stap in het leven.

Om te trouwen moet je volgens de Belgische wet voldoen aan enkele voorwaarden:

• Je bent minimum 18 jaar.
• Jij en je partner geven toestemming en worden niet gedwongen om in het huwelijk te stappen.
• Je mag in België niet trouwen met je broer, zus, neef of nicht, nonkel of tante.
• Je mag niet getrouwd zijn met iemand anders.

Wat zijn je rechten (en plichten) binnen het huwelijk?

Trouwen is een grote beslissing. Daarom is het belangrijk dat je goed nadenkt vóór je trouwt. Wat je zeker moet weten:

• Jij en je partner zijn allebei verplicht om een deel van je inkomen uit te geven aan de kosten van het samenleven en huishouden. Bijvoorbeeld aan huur en voeding.
• Je gezinswoning is beschermd. Dit betekent dat je partner je woning niet mag verkopen, verhuren of weggeven zonder jouw toestemming. Ook niet als je partner de (enige) eigenaar is.
• Leen je geld uit aan je partner om uitgaven te doen voor de opvoeding van jullie kinderen of andere gemeenschappelijke uitgaven? Dan heb je het recht om de andere dit te laten terugbetalen.

Jullie trouwen automatisch met ‘gemeenschap van goederen’ (tenzij jullie anders beslissen). Dit betekent dat je recht hebt op het inkomen en de bezittingen van je partner:

• Alle inkomsten die jij en je partner tijdens het huwelijk verkrijgen, zijn van jullie samen. Denk aan loon, rente op je spaargeld …
• Je hebt wel nog altijd je eigen geld en bezittingen van vóór het huwelijk. Ook erfenissen die je krijgt tijdens het huwelijk zijn alleen van jou.
• Heeft je partner schulden? Je moet niet bijdragen aan de terugbetaling van die schulden, maar je betaalt wel mee aan de rente.
• Je hebt bij een eventuele scheiding recht op de helft van alles wat aangekocht werd tijdens het huwelijk.

Jullie kunnen ook beslissen om te trouwen ‘met scheiding van goederen’. Dit betekent dat het geld of de schulden die jullie opbouwen, tijdens het huwelijk gescheiden blijven:

• Partners zijn dus financieel onafhankelijk van elkaar.
• Na een scheiding hebben partners geen recht op het geld dat de andere verdiende tijdens het huwelijk. Dit kan in je nadeel zijn als je partner een hoger inkomen had en bijvoorbeeld de gezinswoning aankocht. Dan heb jij geen recht op de helft van het huis.

"Waarom zou ik gaan studeren of werken? Binnenkort ga ik samenwonen met mijn vriend en zorgt hij voor ons inkomen."

Wat is financiële afhankelijkheid?

Financiële afhankelijkheid betekent dat je partner zorgt voor het inkomen van jullie gezin. Jij hebt dan geen of een laag inkomen en je partner betaalt voor de dingen die jij en je gezin nodig hebben. Dit kan zijn omdat je mama wil worden en veel thuis wil zijn voor je kinderen en het huishouden. Of omdat je bijvoorbeeld graag wil verder studeren.

Wil je enkel gaan samenwonen met je partner om te ontsnappen aan je thuissituatie of omdat je geen zin hebt om te gaan werken? Dat zijn vaak géén goede redenen.

Het is belangrijk dat je goed nadenkt over deze keuze, want financiële afhankelijkheid heeft ook risico’s:

• Het leven in België is duur. Als je partner alleen verantwoordelijk is voor jullie gezamenlijke (gezins)inkomen, kan het moeilijk zijn om rond te komen en daarover te praten. Financiële stress binnen het huwelijk kan leiden tot spanningen, ruzie en zelfs huiselijk geweld.
• Je bent financieel kwetsbaar bij een relatiebreuk, een scheiding  of wanneer je partner sterft.
• Je werk is een belangrijk onderdeel van je sociale leven. Je komt er elke dag in contact met andere mensen. Het zorgt voor structuur en routine. En het kan je voldoening geven. Heb je geen werk? Dan kan het moeilijker zijn om sociale contacten te maken en kan je je eenzaam beginnen voelen.

Daarom is het belangrijk dat je jouw partner heel goed kent en kan vertrouwen vóór je beslist om financieel afhankelijk te worden.

Welke rechten heb je (niet)?

Als je financieel afhankelijk bent van je partner, heb je geen of weinig rechten die je beschermen:

• Als je niet werkt, bouw je géén sociale rechten op. Je hebt dus ook geen pensioen of werkloosheidsuitkering. Je kan ook andere sociale rechten verliezen. Informeer je goed bij Sociale Zekerheid.
• Je hebt géén recht op de bezittingen van je partner als je niet getrouwd bent. Of als je enkel een religieus huwelijk hebt afgesloten.
• Je hebt géén recht op de bezittingen van je partner die hij/zij al voor jullie huwelijk had.

Je hebt wel het recht om je eigen keuzes te maken:

• Je partner mag je niet verbieden om een opleiding te volgen of te werken.
• Je partner mag je niet dwingen om kinderen te krijgen.

Tips om jezelf te beschermen in je relatie

• Behaal je diploma en doe werkervaring op. Denk goed na over je beslissing om niet verder te studeren of te stoppen met werken.
• Zorg dat je een eigen bankrekening hebt. En dat je een eigen spaarpotje hebt vóór je gaat trouwen.
• Hou elkaar op de hoogte van financiële beslissingen en uitgaven. Zo kom je niet voor verrassingen te staan.
• Hou een goed contact met je familie en vrienden, ook tijdens je relatie of huwelijk.
• Geef geen grote bedragen aan je partner of schoonfamilie. Denk altijd goed na of je een deel van je geld echt kunt missen. Beslis dit zelf en doe niets onder druk.
• Onderteken nooit papieren zonder te begrijpen waar het over gaat.
• Leg al je gezamenlijke uitgaven vast bij de notaris. Enkel zo ben je beschermd bij een scheiding of het overlijden van je partner.

"Ik ben 16 jaar en mijn ouders willen dat ik dit jaar nog trouw."

Wat als je moet trouwen als minderjarige?

In sommige families of gemeenschappen is het gebruikelijk om te trouwen voor je 18 jaar bent. Vaak is dit een diepgewortelde traditie die van generatie op generatie wordt doorgegeven. Soms is dit een manier om er zeker van te zijn dat de huwelijkspartners (en dan vooral de meisjes) geen seks hebben voor het huwelijk. Toch is het belangrijk om te weten dat een huwelijk als minderjarige negatieve gevolgen kan hebben voor jouw geluk, welzijn en toekomst.

Tips

Vind je het moeilijk om tegen de verwachtingen van je familie of gemeenschap in te gaan? Enkele tips:

• Probeer in gesprek te gaan met je ouders. Laat ze hun standpunt uitleggen en toon begrip, ook als je het er niet mee eens bent.
• Vertel hoe dit huwelijk je toekomst kan beïnvloeden en waarom je het belangrijk vindt dat ze jouw keuze respecteren. Durf je niet met je ouders te praten? Praat erover met iemand die je wel vertrouwt, zoals een vriendin, leerkracht, dokter of studiebegeleider …

Mag je trouwen als je jonger bent dan 18 jaar?

• Je mag in België niet trouwen als je jonger bent dan 18 jaar. Ook een traditioneel of religieus huwelijk is verboden voor minderjarigen.
• Een huwelijk met een minderjarige is niet wettig in België. Omdat je niet officieel getrouwd bent, heb je geen rechten en plichten binnen het huwelijk.
• In heel uitzonderlijke situaties kan de jeugdrechter een minderjarige toestaan om te trouwen. Een zwangerschap is geen gegronde reden. Ook een schijnhuwelijk met als doel een verblijfsvergunning te krijgen voor een van de huwelijkspartners, is niet toegestaan.

"Mijn mama vond de perfecte man voor mij. Maar wil ik wel écht met hem trouwen?"

Wat is een gearrangeerd huwelijk?

Bij een gearrangeerd huwelijk gaat een ouder, matchmaker of iemand anders op zoek naar je toekomstige echtgenoot en regelt het huwelijk. In sommige families is dit de gewoonte. Romantiek is daarbij niet het allerbelangrijkste.

Enkele voor- & nadelen van een gearrangeerd huwelijk

Voordelen:

• Wanneer je trouwt met iemand uit dezelfde cultuur is de kans groot dat die persoon gelijkaardige tradities en levensverwachtingen heeft als jij. Maar dat weet je niet zeker op voorhand.
• Als je familie achter je partnerkeuze staat, kan je tijdens je huwelijk mogelijk op meer steun rekenen.

Nadelen:

• Je trouwt met iemand waar je misschien (nog) niet verliefd op bent. En misschien word je dat ook wel nooit.
• Als je niet uit liefde trouwt, kan het moeilijk zijn om een emotionele connectie op te bouwen met je partner.
• Je kan een enorme druk voelen om je (schoon)familie tevreden te stellen. Hierdoor begin je bijvoorbeeld vroeg aan kinderen of stel je je studies uit. Zo sta je je eigen geluk en je persoonlijke groei in de weg.

Wat zijn je rechten?

• Een gearrangeerd huwelijk is niet strafbaar in België.
• Je hebt in België wel het recht om te trouwen wanneer je wil en met wie je wil.
• Je hebt ook het recht om helemaal niet te trouwen.

Het is belangrijk dat zowel de man als de vrouw op elk moment zelf kunnen beslissen om al dan niet met het huwelijk door te gaan. Zoniet, dan is het huwelijksdwang of uithuwelijking.

Tips

Stap ik vrijwillig in mijn huwelijk? 6 vragen voor jezelf

• Voel ik me verplicht om te trouwen?
• Voel ik druk van mijn (schoon)familie, gemeenschap of iemand anders om te trouwen?
• Ben ik bang dat er negatieve gevolgen zijn als ik het huwelijk zou weigeren?
• Mag ik niet vrijuit mijn mening geven over het huwelijk?
• Wordt er tegen mij gezegd dat dit huwelijk is wat van mij wordt verwacht (vanwege familiebanden, religie of tradities)?
• Is er sprake van emotionele chantage, bedreigingen of geweld om mij te laten instemmen met een huwelijk?

Antwoord je 1 of meerdere keren ‘ja’? Dan is je huwelijk niet vrijwillig. Lees meer op deze pagina bij gedwongen huwelijk.

"Mijn ouders zijn erachter gekomen dat ik een vriend heb. Nu willen ze dat ik met iemand anders trouw. Maar dat wil ik helemaal niet. Over 2 weken gaan we op vakantie. Ik ben bang dat ik daar gedwongen zal worden om te trouwen."

Wat is huwelijksdwang?

Bij een gedwongen huwelijk of uithuwelijking mag je niet kiezen of je trouwt en met wie je trouwt.

Wat zijn je rechten?

• Huwelijksdwang is een vorm van geweld. Het is verboden en strafbaar in België. Daarom gebeuren gedwongen huwelijken vaak in het buitenland.
• Ben je onder dwang getrouwd? Je kan dit huwelijk laten ontbinden in België. Ook als je in het buitenland bent getrouwd.

Tips

Iemand die uitgehuwelijkt wordt, wordt door de familie vaak niet geïnformeerd over deze plannen. Daarom is het belangrijk dat je de signalen van een huwelijksdwang herkent. Zo kan je jezelf beschermen.

Zo kan je plannen voor uithuwelijking herkennen

• Een conflict binnen je gezin is vaak de aanleiding. Bijvoorbeeld: je bent gezien met jongens of je hebt een vriend. Ouders vinden dat je je misdragen hebt. Door je uit te huwelijken willen ouders jouw eer en die van de familie herstellen.
• Je telefoon en computer worden gecontroleerd of afgenomen.
• Er zijn telefoontjes, plannen, gesprekken met het gezin waar jij niet bij mag zijn.
• Je krijgt strenge regels opgelegd. Bijvoorbeeld:
  • Je mag niet meer alleen naar buiten.
  • Je wordt naar school gebracht en gehaald.
  • Je moet stoppen met je studentenjob of stage.
• Er zijn plots vakantieplannen naar het buitenland.
• Je paspoort wordt afgenomen.

Ben je bang om uitgehuwelijkt te worden? Bescherm jezelf

• Vertrouw je eigen gevoel en licht zo snel mogelijk een vertrouwenspersoon in over je vermoedens. Liefst iemand die je ouders niet kennen, zoals een vriendin of een leerkracht. Kan je niemand in je omgeving vertrouwen? Bel de politie of GemmA, Steunpunt Gender en Migratie.
• Voel je je thuis niet meer veilig? Contacteer 1712 door te bellen naar 1712 of te chatten op www.1712.be. Deze hulplijn neemt elke oproep serieus. Ze regelen opvang in vluchthuizen voor vrouwen. Hier kan je familie jou niet vinden. Ze contacteren indien nodig ook de politie om jou in veiligheid te brengen.
• Zorg ervoor dat je niet naar het buitenland reist. Zolang je in België bent, ben je beschermd door de Belgische veiligheidsdiensten. Word je opeens meegenomen naar de luchthaven? Probeer op de luchthaven de politie aan te spreken. Bijvoorbeeld bij de paspoortcontrole.
• Ben je al in het buitenland?
  • Hou altijd je telefoon en paspoort zelf bij.
  • Bewaar een kopie van je paspoort op Google Drive, iCloud of een andere cloudopslag.
  • Probeer contact op te nemen met de Belgische ambassade of een vertrouwenspersoon in België. Als je de Belgische nationaliteit hebt, heb je recht op internationale bescherming. De ambassade kan je helpen om veilig terug in België te geraken.
  • Heb je het huwelijk in het buitenland niet kunnen tegenhouden? Wanneer je terug in België bent, kan je het huwelijk laten ontbinden. In België worden een huwelijk onder dwang of een huwelijk met een minderjarige of een huwelijk met een man die al getrouwd is, niet erkend.

Voel jij je soms onzeker over je toekomst? Wil je thuis echt weg en zie je trouwen of een relatie als enige uitweg? Voel je je niet goed bij je financiële situatie in je relatie? Zit jij zelf in deze situatie of ken jij iemand die in deze situatie zit? Je kan terecht bij GemmA, Steunpunt Gender en Migratie:

• Bel naar 0487 37 82 68, maandag tot en met vrijdag van 9 tot 17 uur.
• Stuur een bericht op WhatsApp: 0487 37 82 68
• Mail naar gemma@antwerpen.be
• Kom langs zonder afspraak (Langstraat 102, 2140 Borgerhout). Bekijk de openingsuren.

Huwelijksdwang is een zeer ernstige situatie. Vermoed je dat jij of iemand die je kent uitgehuwelijkt zal worden? Het is belangrijk dat je snel handelt. Contacteer 1712 door te bellen naar 1712 of te chatten op www.1712.be.